
Een nieuw jaar is begonnen en dat betekent dat vele van jullie gezonde voornemens hebben. Bakken zit er misschien even helemaal niet in, of wie het dan toch niet kan laten gaat op zoek naar gezonde baksels. In januari stijgt het aantal vragen over gezond bakken met vervangers explosief. En mijn antwoord luidt 9 van de 10 keer als volgt: “Daar heb ik geen ervaring mee in dit recept, maar je kunt het uiteraard gewoon proberen”. Een antwoord waar je niet altijd iets aan hebt misschien. Wat ik dan wel heb voor jullie, is lijstjes met vervangers voor ingrediënten. Die heb ik gemaakt om je een beetje op weg te helpen. Ik weet dan misschien niet altijd hoe ze het recept beïnvloeden, ik weet wel welke mogelijkheden er zijn. En dat is toch al iets nietwaar?
Gezond bakken met vervangers?
Sorry lieve mensen, ik ben gek op bakken maar écht verstand van gezond bakken heb ik niet. Simpelweg omdat ik dat vrijwel nooit doe, ik maak hooguit een iets gezonder recept. De recepten die je op mijn blog vindt, zijn gemaakt zoals beschreven is. Ik heb de recepten niet ook nog getest met 8 verschillende soorten bloem en meel en ik heb ook niet alle vervangers voor suiker geprobeerd.
Of je bloem kunt vervangen door amandelmeel en de suiker weg kunt laten? Natuurlijk, veel ingrediënten kun je gemakkelijk vervangen met een lekker baksel als resultaat. Maar houd wel in gedachten dat je resultaat altijd (iets) zal afwijken van het originele recept. Je gebruikt immers een ander ingrediënt. Het is onmogelijk om met een ander ingrediënt exact hetzelfde resultaat te krijgen.
Ingrediënten en verhoudingen zijn er met een reden. Elk product heeft zijn eigen functie en zorgt voor een bepaald resultaat. In smaak, maar ook zeker in structuur. Zo hebben eieren een bindende en rijzende werking, als je die weglaat in een cake of vervangt door een ander ingrediënt krijg je natuurlijk een compleet ander resultaat. Hetzelfde geldt voor suiker, bloem en boter. Ook die hebben hun eigen functie.

Suiker vervangen
Suiker is suiker, laten we dat voorop stellen. Je lichaam verwerkt alle soorten suiker op dezelfde manier. Of dat nou uit een appel of een stuk cake komt. Alleen heeft die appel naast de fruitsuikers natuurlijk gezondere voedingsstoffen dan de cake heeft naast de gebruikte suiker. Op het hoe en wat ga ik niet te ver in, want daarvoor heb ik er niet genoeg kennis van.
Er zijn de laatste jaren veel alternatieven bijgekomen voor suiker. Of althans, ze zijn bekender geworden en er is meer mee geëxperimenteerd. Zo kun je kiezen voor fruit ter vervanging, bananen of gedroogde abrikozen bijvoorbeeld. Of kies voor producten als kokosbloesemsuiker, ahornsiroop en honing.
Keuze is er genoeg, alleen moet je soms wel goed opletten wat je gebruikt. Kun je het 1:1 vervangen bijvoorbeeld. En is de vervanger wel geschikt voor jouw baksel? Het is bij de meeste koekjesrecepten bijvoorbeeld geen goed idee om de suiker door appelmoes te vervangen omdat de structuur dan niet meer klopt.
Voor een compleet overzicht van alle suikervervangers en meer informatie verwijs ik je graag door naar dit artikel op Handige Baktips: klik hier.

Vervangers voor bloem en meel
Naast suiker, is bloem het andere ingrediënt dat het meest vervangen wordt. Voornamelijk omdat mensen geen gluten mogen of willen eten. Nou hebben die gluten juist een hele belangrijke werking in baksels, en dat maakt het ook iets lastiger te vervangen als je een resultaat wilt creëren dat niet te veel afwijkt van het origineel.
De meest voor de hand liggende en bekende vervanger is denk ik amandelmeel, maar ook boekweitmeel wordt steeds meer gebruikt. Of maal je havermout fijn voor havermeel. Opties genoeg! In tegenstelling tot bij suiker, is het bij bloem wel eenvoudiger te vervangen qua hoeveelheden. Je kunt vrijwel alles 1:1 vervangen.
Voor een compleet overzicht van alle vervangers voor bloem en meer informatie verwijs ik je graag door naar dit artikel op Handige Baktips: klik hier.
Vervangers voor melk
Melk is -vind ik- een ingrediënt dat heel erg makkelijk te vervangen is. In totaal ken ik er zeven, waarvan er 3 het meest geschikt zijn om te gebruiken als je bakt. Amandelmelk, sojamelk en hazelnootmelk. Deze vind ik het meest geschikt vanwege de smaak.
Maar er zijn er uiteraard meer. Voor het complete overzicht en wat meer informatie verwijs ik je graag door naar dit artikel op Handige Baktips: klik hier.

Vervangers voor boter
Wanneer je geen melk mag, is ongezouten roomboter ook uitgesloten door de melkbestanddelen en lactose. Voor het beste resultaat is dat jammer, maar wees niet getreurd. Je kunt namelijk ook andere producten gebruiken.
Het meest simpel is om voor plantaardige margarine te kiezen, maar zonnebloemolie is ook in veel recepten geschikt. Kokosvet is ook nog iets dat steeds meer wordt gebruikt.
Voor het volledige overzicht en meer informatie verwijs ik je graag door naar dit artikel op Handige Baktips: klik hier.
Vervangers voor eieren
Hoewel eieren vrij eenvoudig te vervangen zijn, is het lastig om een vervanger te vinden die ook echt dezelfde functie heeft. Eieren hebben namelijk een bindende en rijzende functie. Een vervanger als banaan bindt wel, maar mist die rijzende functie.
Ter compensatie kun je soms wel in recepten een beetje extra bakpoeder toevoegen zodat je alsnog je banaan, pindakaas of appelmoes kunt gebruiken.
Er zijn trouwens nog meer mogelijke vervangers. Daarvoor verwijs ik je graag door naar dit artikel op Handige Baktips: klik hier.

En dan tot slot, mijn visie op gezond eten en bakken: “Alles waar ’té’ voor staat, is niet goed voor je”. Of dat nou om repen chocolade of appels gaat. Gebruik je gezonde verstand, maar vergeet niet te genieten. Van de gezonde maaltijden, maar af en toe ook van een lekker stukje taart.
Ook kan ik vast verklappen dat er de komende tijd weer een paar gezondere/meer verantwoorde recepten online komen. Gewoon wat lekkere dingen die net even wat meer verantwoord zijn dan die punt chocoladetaart 😉
PS. De recepten van de baksels op de foto’s vind je hier: mueslirepen | bananenbrood met noten en chocola | granola | suikervrije lemon curd | blueberry lemon eierkoeken