Spritsen

Gepost: 7 oktober 2017 Laatst bewerkt: 27 september 2024
Spritsen

Ja hoor, we gaan gewoon lekker door met het volgende koekje van onze Nederlandse koekjes week: spritsen. We naderen helaas alweer het einde van de week, maar dat mag de pret niet drukken want jullie kunnen nog erg vaak aan de slag met de lekkere recepten die online zijn gekomen.

Zo bak je de beste spritsen

Tijdens deze koekjesweek moest ik regelmatig denken aan Heel Holland Bakt, omdat zij ieder seizoen een typisch Nederlandse baksel als technische opdracht erbij hebben zitten. Ook spritsen hebben de revue gepasseerd.

Wat spritskoekjes onder andere bijzonder maakt is dat je ze met een spuitzak op je (met bakpapier beklede) bakplaat moet spuiten. Het stond mij van Heel Holland Bakt een paar jaar geleden nog bij dat het spuiten van deze koekjes een hele opgave kan zijn.

Nu ik daarop voorbereid was zul je denken dat ik daar dan ook rekening mee hield. De eerste keer dat ik met spritsen aan de slag ging was ik echter mevrouw ongeduld en besloot niet te wachten tot mijn boter op kamertemperatuur was. Geloof me als ik zeg dat ik alsnóg heb moeten wachten, want met koude boter kun je simpelweg geen spritsen spuiten.

BAKTIP: Om de typische banen van de sprits te krijgen, gebruik je een spuitzak en spuitmondje (bijvoorbeeld 1M).

Gelukkig kunnen jullie leren van mijn lessen en ga ik je hieronder al mijn tips geven om de beste spritsen te bakken en leg uit wat een wrijfdeeg is.

Meer spritsen recepten

Zo bak je de beste spritsen

Wat is een wrijfdeeg?

Een recept voor spritsen hoort te worden gemaakt met een wrijfdeeg. Een wrijfdeeg wordt van origine met de hand op het werkblad gemaakt. Dat betekent dat je de boter en suiker net zo lang door elkaar wrijft met de hand, tot het geheel heel romig en wit is geworden. Daarna worden ook de andere ingrediënten er met de hand doorheen gewreven.

Deze wrijvende methode heeft als gevolg dat het deeg luchtig wordt en ‘zalvig’, zoals ze dat zo mooi noemen in de bakkerswereld. De betekenis van zalven is het beste uit te leggen als je aan een crème of zalf uit de drogisterij denkt, diezelfde zachte en romige structuur moet je deeg krijgen. Als je deeg niet zalvig is, kun je het ook niet spuiten.

Tegenwoordig gebruiken bakkerijen grote mixers met vlindergardes (platte menghaken) als opzetstuk om een wrijfdeeg te creëren en dat heb ik voor dit recept ook gedaan met mijn kleinere staande mixer thuis. Je kunt dus prima spritskoekjes maken met een (staande) mixer.

tips voor de lekkerste spritsen

Nog meer koekjes bakken?

In 50x Koekjes vind je nog veel meer heerlijke koekjesrecepten. Van chocolate chip cookies tot gingerbread koekjes en van bokkenpootjes tot kano’s en kaneelvlinders. Alle recepten zijn voorzien van stap-voor stap beschrijvingen, tips en trucs om het bakken nog gemakkelijker te maken en smakelijke foto’s. Een perfect boek voor alle koekenbakkers! 

BESTEL HIER!

Afbeelding

Tips voor de lekkerste spritsen

  • Kamertemperatuur. Zorg ervoor dat je boter zacht is. Je hoeft de boter niet te smelten, maar het moet wel echt op kamertemperatuur zijn anders kun je de spritsen uiteindelijk niet op je bakplaat spuiten.
  • Zalvige boter. Mix (of wrijf) de boter lang genoeg en wees ook hierbij niet ongeduldig. De kleur van je boter-suiker mengsel moet tegen het witte aan zitten en de structuur moet zalvig aanvoelen (heel zacht en romig).
  • Spuitmond. Gebruik een gekartelde spuitmond die groot genoeg is, van ongeveer een cm doorsnede. Ik gebruik graag een 1M spuitmond.
  • Spuitzakken. Een spritsendeeg is stevig, dus je hebt sterke spuitzakken nodig. Het kost enige kracht om de spritsen mooi op te spuiten, maar als je het uiteinde van de spuitzak tijdens het spuiten steeds aandraait dan hoef je minder kracht te zetten.
  • Wrijfdeeg. Als je deeg klaar is moet je het meteen gebruiken. Een wrijfdeeg kan niet bewaard worden zoals met ander koekdeeg over het algemeen wel het geval is. Als je dit doet dan gaat de luchtigheid en zalvigheid verloren.
  • Grootte. Voor dit recept heb ik losse spritsen gespoten. Daarbij is het van belang dat je spritsen dezelfde grootte hebben, anders worden de spritsen niet gelijkmatig bruin en gaar. Ook zie je vaak dat spritsen zigzaggend in een lange strook over de bakplaat worden gespoten, dit kun je ook doen. Dan moet je de spritsen meteen na het bakken snijden met een (palet)mes.

Spritsen bakken met Zeeuws bloem

Net zoals bij de jodenkoeken heb ik Zeeuws bloem in de ingrediëntenlijst van het recept tussen haakjes gezet. Men raadt bij vele Nederlandse koekjes aan om Zeeuws bloem te gebruiken, dit zou ze extra bros moeten maken. Zelf heb ik beide koeken zonder Zeeuws bloem gemaakt en was ik zeer tevreden over het resultaat. Ik laat de keuze dus aan jou of je met gewoon bloem of met Zeeuws bloem aan de slag gaat.

Spritsen

Veelgestelde vragen over spritsen

Welk mixer opzetstuk / garde heb ik voor dit spritsen recept nodig?

Een vlindergarde of platte menghaak, je kunt er een foto van bekijken in dit artikel dat ik schreef over mixer opzetstukken en voor welk beslag- of deegsoort ze bedoeld zijn.

Mijn spritsen zijn niet bros en krokant, maar zacht. Hoe kan dat?

De koekjes moeten na het bakken eerst volledig afkoelen en uitharden om vervolgens bros en krokant te kunnen worden. Zijn ze dat dan nog steeds niet? Wellicht waren de koekjes dan nog niet gaar en moesten ze iets langer in de oven.

Tijdens het mixen van de boter en suiker merk ik dat de boter niet voldoende op kamertemperatuur is. Help!

Je kunt proberen om de föhn kort op de kom te zetten, maar pas op: je wil ook niet dat de boter smelt.

Hoe weet ik hoeveel 25 gram ei is?

Je klopt een ei eerst los in een kommetje, daarna weeg je in een nieuw kommetje 25 gram van dit losgeklopte ei af.

Tijdens het bakken is de vorm van de spritsen verdwenen. Hoe kan dat?

Misschien heb je mijn tip over de boter zo serieus genomen dat je de boter gesmolten hebt, dat is namelijk ook niet de bedoeling. Als je boter té zacht is dan kunnen de koekjes inderdaad uitlopen in de oven.

 

Opslaan
Recept afdrukken

4.69 van 19 stemmen

Spritsen

Spritsen zijn koekjes die hartstikke makkelijk zelf te maken zijn. En ze zijn natuurlijk ook ongelooflijk lekker!
Porties: 15 Koeken

Ingrediënten

  • 150 gram ongezouten roomboter tenminste op kamertemperatuur of nog iets zachter
  • 100 gram witte basterdsuiker
  • rasp van ½ citroen
  • 25 gram losgeklopt ei
  • 200 gram (Zeeuws) bloem
  • snuf zout

Extra benodigdheden

  • spuitzak
  • gekartelde spuitmond zoals een 1M

Instructies

  • Voor een spritsen maak je een wrijfdeeg. Dit kan met de hand op je aanrecht, maar het kan ook met de mixer met een platte menghaak of vlindergarde. Ik koos voor het laatste.
  • Doe de boter en de basterdsuiker in de kom van een staande mixer en mix tot het geheel wittig is geworden en zalvig aanvoelt, dat duurt zeker 3 minuten, misschien wel langer.
  • Voeg nu de overige ingrediënten toe en mix nogmaals voor enkele minuten tot alles vermengd is en je een samenhangend deeg hebt.
  • Doe het deeg in de spuitzak met gekartelde spuitmond (1M bijvoorbeeld, de spuitmond moet in ieder geval groot genoeg zijn) en spuit jouw gewenste vorm sprits op een met bakpapier beklede bakvorm.
  • Gebruik voor iedere sprits hetzelfde formaat en dezelfde vorm, zodat de baktijd voor ieder koekje gelijk is. Ik spoot twee lijnen van zo’n 8-10 cm tegen elkaar aan. Maar je kunt natuurlijk ook de bekende s-vorm spuiten.
  • Bak de koekjes in 15-20 minuten goudbruin op 180 C° (boven- en onderwamte). De baktijd is afhankelijk van het formaat, maar een goed gebakken sprits herken je aan de randjes die mooi goudbruin zijn geworden en het koekje zelf goudgeel is.
Tips

Je kunt i.p.v. losse spritsen ook 3 lange stroken van het deeg zigzaggend op de bakplaat spuiten. Na het bakken moet je de stroken dan meteen met een (palet)mes snijden tot het gewenste formaat koek.
Bewaren

Net zoals de meeste koekjes kun je spritsen 4 – 6 weken bewaren in een afgesloten trommel. Lees alles over het bewaren van koekjes.

Links in dit artikel kunnen affiliate links zijn. Als jij via zo’n link iets koopt, krijg ik hier een kleine commissie over. Merknamen in een recept kunnen het gevolg zijn van een betaalde samenwerking.

65 reacties

  1. Margot schreef:

    Ik heb al de hele week trek in spritsen, dus dit recept ga ik snel proberen!

  2. Carla schreef:

    Verrukkelijk en dan met en heerlijke kop thee er bij!
    Xus,
    Car

  3. Rob schreef:

    Dit wil ik ook gaan proberen want echte botersprits kun je bijna nergens meer kopen. Margarine of palmvet wel.
    Maar als beginnend bakker weet ik nooit goed welke mixer ik moet gebruiken. Voor brood gebruik ik uiteraard de deeghaak en voor slagroom de mixer.
    Waar ik de Klopper voor moet gebruiken weet ik eigenlijk niet.
    Moet ik voor dit recept de bolmixer gebruiken?

      1. Rob schreef:

        Ja geweldig, bedankt voor de tip.

  4. Jolande Steentjes schreef:

    Ik had dus ook geen geduld met de boter. Ook heel eigenwijs tóch gebruikt terwijl het nog niet op kamertemperatuur was. Tja, dan gaat je deeg niet door de spuitzak inderdaad.
    Uiteindelijk toch allerlei gedrochten op het bakblik weten te krijgen.
    Ik heb de baktijd steeds met 5 minuten verlengd omdat de koeken aan de binnenkant zacht bleven. Wist ik veel dat dat harder wordt naarmate ze afkoelen ! Nu zijn ze net iets te hard. Maar ze smaken heerlijk !!
    Dit recept ga ik zeker nog een keer proberen met alle tips en wijsheden die ik nu écht ga opvolgen.

  5. Rob schreef:

    Ik krijg de spritsen helaas niet krokant, ze blijven zacht en dan is het net alsof ze oud/taai zijn. Ik ga het later nog eens een keer proberen.
    Maar heb je soms enig idee hoe dat zou kunnen komen? Spritsen moeten toch gewoon krokant zijn?

    1. Laura Kieft schreef:

      Ze horen inderdaad lekker bros te zijn. Misschien hebben ze gewoon nog wat extra tijd nodig in de oven. Ze komen wel zacht uit de oven, maar bij het afkoelen worden ze hard/krokant.

  6. Lia schreef:

    Hoi Laura,

    Kan ik de spritsen ook met lichte bastard suiker maken? Ik zie nu met dat de witte op is. ☹️
    Groeten,

    Lia

    1. Lian van Rens schreef:

      Dat kan, maar dan worden ze wel iets donkerder en karamelachtiger van smaak.

  7. Daniëlle schreef:

    Hoi Laura,

    Kan ik met dit recept ook letters/ vormpjes maken? Net als met suikerkoekjes. Of lopen deze dat wat uit als ik ze bak?

    Alvast bedankt!

    1. Laura Kieft schreef:

      Het is een spuitdeeg dat wat uitloopt, maar je zou er wel letters en figuren mee kunnen spuiten. Uitrollen en uitsteken gaat niet.

  8. Lisette schreef:

    Zou je de bloem ook kunnen vervangen door amandelmeel om het iets koolhydraatarmer te maken?

    1. Laura Kieft schreef:

      Je kunt ermee experimenteren, maar of het in dit recept lukt kan ik niet garanderen.

  9. Caro schreef:

    Ik heb voor de 2e keer de spritsen gemaakt. En met de boter op kamertemperatuur krijg ik ze nog steeds niet door de spuitzak. Ik zit nu te denken om de boter een beetje te smelten, misschien dat het dan lukt. Of misschien iets minder bloem. Ze smaken in ieder geval wel goed 😉

  10. Rob schreef:

    Ik maak de boter even extra zacht in de magnetron en dan gaat het goed.

  11. Isabelle schreef:

    Al de derde keer dat ik ze maak, heel lekker! Vorige keer kreeg ik ze niet goed uit de spuitzak, alhoewel de boter op kamertemperatuur was… Deze keer een beetje melk toegevoegd en ze zijn nog steeds even lekker!

  12. Ann schreef:

    Lekkere spritsjes! Wel maar een deel in gekartelde vorm. Spuitzak sprong ! 🙂 de rest in platgedrukt bolletjes op de bakplaat… Ook lekker….

  13. Sakina schreef:

    Wat bedoel je met 25 gram ei?

    1. Laura Kieft schreef:

      Precies zoals het er staat, 25 gram van een ei. Dus niet een heel ei.

  14. Fleur schreef:

    Hallo,
    Ik heb deze recept 2 keer geprobeerd te maken maar, toen ik het in de spuitzak had gedaan toen kreeg ik het deeg er niet meer uit gedrukt..
    Maar ze smaken wel heerlijk.
    Heb je een tip voor dit probleem?
    groetjes van Fleur

  15. Rob schreef:

    Was het niet te koud want dan is het slecht uit de spuitzak te krijgen.

  16. Fleur schreef:

    Maar het deeg was niet koud maar op kamertemperatuur.

  17. Rob schreef:

    Ik maak het altijd een beetje warmer zodat het beter uit de zak gaat.

  18. C.I schreef:

    Hier ook ruzie met het deeg omdat het niet te spuiten was. Ik had de boter wat laten smelten maar dan nog lukte het niet. Uiteindelijk melk erbij gedaan en toen ging het iets beter. Helaas had ik ruzie met de spuitzak dus maar hoopjes gemaakt. Ze staan in de oven dus ben heel benieuwd of ze lukken

    1. C.I schreef:

      Ze smaken echt heerlijk. Ook al zien ze niet als spritsen uit, ze smaken er precies naar

  19. Anne schreef:

    Net met de kinders de spritsen gemaakt. Wel gewacht tot de boter heel erg zacht was, maar het ging alsnog niet door de spuitzak. Helaas… de dames waren te ongeduldig, dus nu maar donkere ‘klonten’. Want ook de witte/lichte suiker was op, dus bruine suiker gebruikt…
    Ach… het deeg was lekker 😉

  20. Natascha schreef:

    Tip is grasboter (van campina) werkt heel goed voor dit recept denk ik, deze word mooi zacht.

  21. Irma schreef:

    Hey! Ik wil graag de citroen vervangen door vanille extract. Enig idee hoeveel ik nodig heb voor zo’n lading?

    1. Lian van Rens schreef:

      1 tl is denk ik al voldoende.

      1. Irma schreef:

        Bedankt!

  22. Marie-José schreef:

    Inderdaad niet uit de spuitzak te krijgen..deeg uit de spuitzak gehaald, rolletjes met de hand gedraaid en twee of drie rolletjes tegen elkaar gelegd.
    Zachtjes ingedrukt met de platte kant van een vork, en ze lijken aardig veel op spritsen ! 😀
    Ze zijn in ieder geval overheerlijk ! 😉

  23. Richard A schreef:

    Het is een wrijfdeeg en zie de meeste het alleen met de mixer doen.
    Je kan het wel met de mixer doen,
    Maar zodra het door elkaar zit even een minuut of 2 met de hand over het aanrecht wrijven,
    Zo krijg je het ook makkelijker door de spuitzak heen 😉

    Ik doe het zelf liever in zijn geheel op het aanrecht,
    Lekker kliederen.

  24. Hilma schreef:

    Leuk toch om te maken maar ze bleven erg smal,ondanks ik het grootste spuitmondje heb gebruikt,en super lekker,ik heb een half theelepel je bakpoeder voor het brosse toegevoegd.

  25. H.J schreef:

    G de avond kunnen de spritsen ook met een bakijzer gebakt wordt?

    1. Laura's Bakery schreef:

      Dat durf ik niet met zekerheid te zeggen, ik heb het niet getest. Ik hoor het graag als je het probeert!

  26. Lenie schreef:

    Ben 72 jaar en probeer al vanaf mijn jeugd spritsjes te bakken. Nu eindelijk met dit recept vorige week gelukt.
    Vandaag de tweede x bakken, ze waren heerlijk.
    Dank je wel voor het delen van dit recept. ??

    1. Laura's Bakery schreef:

      Wat leuk dat dit zo’n geslaagd recept is. Veel bakplezier nog ermee!

  27. Virginie schreef:

    Mijn kinderen hebben ze daarnet ook gemaakt maar tijdens het bakken is de vorm volledig verdwenen. Het zijn platte koekjes geworden.
    Wat doen ze verkeerd?

    1. Laura's Bakery schreef:

      Was de boter misschien té zacht? Lees: bijna gesmolten?

  28. Tim schreef:

    Net samen met mijn 3-jarige dochter gemaakt. Fantastisch! Boter was alleen iets te hard op kamertemperatuur, dus ik heb de kom met deegmix in een grotere kom met water op 40C laten staan tot het zacht genoeg was (niet te heet want dan gaat je ei al aan het werk). Het is jammer dat je hier geen foto’s kunt plaatsen.

    Dank voor het recept! Wij zijn al jaren een grote fan van je site?

    1. Laura's Bakery schreef:

      Wat goed bezig en dank voor de leuke complimenten 😀

  29. Lotte schreef:

    Hey, wij hebben net deze spritsen gemaakt maar het zijn platte koekjes geworden weet jij mischien wat we de volgende keer anders kunnen doen?

    1. Laura's Bakery schreef:

      Heb je het recept en de ingrediënten volledig gevolgd? Waren ze na het bakken platter dan toen je ze opspoot of bedoel je dat de hele vorm was verdwenen?

  30. Stefanie schreef:

    2x geprobeerd en het deeg is niet uit de spuitzak te krijgen. Het was zelf zo erg dat mijn spuitzak kapot sprong. Heb het deeg uit frustratie maar op de bakplaat gegooid en zo gebakken. Heel jammer is al het zoveelste recept voor spritsen en er is er geen een waar het deeg uit de spuitzak wil komen.

    1. Laura's Bakery schreef:

      Wat vervelend! Heb je wel boter op kamertemperatuur gebruikt? Wellicht was je spuitmondje te klein, dan kan het deeg er een stuk lastiger uitkomen.

    2. Hanne schreef:

      Niet te veel in de spuitzak, grote spuitmond en in de hand verwarmen. Geduld, en de spuitmond vasthouden.

    3. Janet Haagsma schreef:

      In mijn recept zit een beetje melk. Dat zou je aan dit recept kunnen toevoegen, plusminus 20 ml. Voordat je het deeg in de spuitzak doet eventueel nog even kneden met de hand.

  31. Nienke schreef:

    De Sprits is geen Hollands koekje maar dit maakt het natuurlijk niet minder lekker:)

  32. Sarah schreef:

    Al vaak spritsen gemaakt, eerste keer dit recept. Amaai, zalig! Ze zijn echt super bros en knapperig. Ik heb ze met soja boter gemaakt en ze zijn zo zelfs lekkerder en brosser dan met roomboter.
    Bedankt voor het top recept!

  33. Lieke schreef:

    Vanmorgen de spritsen gemaakt met de oudste. Boter was echt goed zacht, wat ook wel nodig was inderdaad. Het spuiten moeten we nog een beetje oefenen. Dat viel best tegen. Maar…. Ondanks dat de vorm niet perfect was zijn ze echt heel goed gelukt. Super luchtig en bros. En ik had gewoon patent bloem. Heerlijk ook met het vleugje citroen. Dit ga ik zeker vaker maken!

  34. Manon Borgstijn schreef:

    Hi Laura, Heb dit recept al 2 keer geprobeerd, en ze waren lekker, maar ik had beide keren zoveel moeite om het deeg uit de spuitzak te krijgen. Jij adviseert 1M, maar van welk merk? En hoe groot is die dan/hoe groot is het gat?
    Dank alvast voor je antwoord!
    groeten
    Manon

    1. Laura's Bakery schreef:

      Is de boter wel altijd goed om kamertemperatuur? 1M is altijd hetzelfde, maar als het niet goed werkt kun je wel een groter spuitmondje gebruiken.

  35. Lieke schreef:

    Ik heb ze nu al paar keer gemaakt. Mijn oma van 88 vindt ze nog lekkerder dan van de bakker dus ik maak ze met plezier voor haar. Met een half uurtje zijn ze al klaar, dus ideaal om in de ochtend te maken voor als je in de middag visite krijgt. Ik gebruik een spuitmondje met grote opening en inderdaad zachte roomboter op kamertemperatuur. Dan is het goed te doen met opspuiten.

  36. micha schreef:

    Net uw recept gebruikt, ik heb er wat verse vanille bij gedaan en perfect!

  37. Bella schreef:

    Prima recept, maar ze hebben zout nodig.

  38. Eleonore Hofman schreef:

    Hoi Laura, ik heb je spritsen een keer gemaakt met een lichte spuitzak, ik kreeg het deeg er echt niet uit, was een geknoei, heb het toch voor elkaar gekregen om het deeg op de bakplaat te krijgen, het zag er niet uit, maar het was erg lekker, dus je recept is geslaagd, nu zou ik graag van je willen weten welke spuitzak jij gebruikt, ik wil ze erg graag weer maken.

    Vroeger (lang geleden) had ik een metalen cilinder met een houten soort deegroller erin, deeg ging erin, en dat ging er prima doorheen, met natuurlijk verschillende uiteinden, dat was uitstekend, jammer maar ik heb hem niet meer. Misschien kun jij uitleggen welke spuitzak jij gebruikt, alvast bedankt voor je antwoord!

    1. Laura's Bakery schreef:

      Ik gebruik verschillende, maar hier deel ik er meer over (is wel een ouder artikel): https://www.laurasbakery.nl/wegwerp-spuitzakken/

  39. Anne schreef:

    Hoi Laura, ik zou graag voor een feestje verse spritsen serveren, maar ik heb geen tijd die middag om het beslag te maken. Is het mogelijk om het beslag de dag ervoor te maken, en dat ik die dan net voor het feestje in de oven doe? Zo ja, hoe moet je het beslag bewaren? Alvast bedankt voor je antwoord!

    1. Laura's Bakery schreef:

      Ik vermoed dat het deeg dan te hard wordt om op te spuiten. Dus dat zou ik zelf niet aanraden, maar je kunt het uiteraard proberen!

  40. Banketbakker schreef:

    Gaat niet werken. Spritsdeeg móet je meteen verwerken.

  41. Banketbakker schreef:

    Amandelmeel is niet hetzelfde als tarwebloem. Het mist de benodigde tarwe eiwitten die zorgen dat het spritsje niet uit elkaar valt in kruimels of poeder.

  42. Nathalie schreef:

    Vandaag eerste keer spitsen aan het maken.
    Leek het deeg moeilijk uit spuit zak te krijgen toen effe 5 minuutjes aan de kant gelegd en toen ging het super goed ..
    Nu nog proeven hahhaab

  43. Daniel Dreams schreef:

    pas helemaal aan het einde einde staat dat je een staande mixer nodig hebt, misschien handig dat je dat ff aangeeft boven aan, meeste mensen hebben geen staande mixer

    1. Laura's Bakery schreef:

      Dan heb je niet goed gelezen, want het kan zowel met de hand als met een mixer zoals ook op meerdere plekken in de tekst en bovenaan het recept staat.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Beoordeel dit recept