Het gebruiken van gist schrikt veel mensen af, gist betekent dat het deeg moet rijzen en dat vereist geduld en soms ook een beetje ervaring. Gist gebruiken we voornamelijk voor brood, maar vlaaibodems en sommige wafels maak je ook met een gistdeeg. Met gist kun je dus meer maken dan alleen maar brood.
Hoewel ik bijna altijd gedroogde gebruik, kun je ook gistdeeg maken met verse gist. Er zit echter wel verschil tussen droge en verse gist in de manier van bereiding, hoeveel je ervan nodig hebt en de verkrijgbaarheid van het product. Het is hierbij goed om te weten dat we met droge/gedroogde gist ‘instant gist’ bedoelen. Vandaag zal ik hier enige aandacht aan besteden en proberen duidelijk te maken wat precies het verschil is tussen de twee.
droge gist (instant gist)
hoeveelheid
Laten we beginnen met de hoeveelheid gist die je nodig hebt om mee te bakken. In het algemeen is een zakje droge gist van 7 gram voldoende voor 500 gram bloem. Maar lees altijd het recept om te weten hoeveel je precies nodig hebt. Maar nu rijst de vraag. Wat als een recept vraagt om verse gist en jij hebt alleen droge gist in huis. Kun je verse gist vervangen door droge gist en zo ja, hoeveel heb je dan nodig? Het antwoord is simpel. Je kunt verse gist vervangen door droge gist. De verhouding is 3:1, dat betekent dat je 3 gram verse gist vervangt door 1 gram droge gist.
bereiding
Droge of gedroogde gist is ontzettend makkelijk in gebruik en om die reden ook het meest bekend onder de thuisbakker. Omdat het zo makkelijk is noemt men het ook vaak ‘instant’ gist, het werkt namelijk direct. Het belangrijkste aan droge gist is dat je het niet hoeft op te lossen in vloeistof, ondanks dat vele recepten dit wel zullen benoemen. Je kunt droge gist dus direct toevoegen aan het bloem.
verkrijgbaarheid
Droge gist is zeer goed verkrijgbaar. Je vind het in kleine zakjes die per 7 gram verpakt zijn. Een supermarkt met een afdeling met bakproducten heeft ook altijd droge gist in het assortiment. Je vindt het vaak naast de bakpoeder- en vanillesuiker zakjes. Omdat droge gist goed verkrijgbaar is wordt dit ook het meeste gebruikt door mensen.
verse gist
hoeveelheid
Verse gist kun je in verschillende hoeveelheden kopen, maar als het in de supermarkt ligt is het vaak een klein blokje van zo’n 40 gram. Ook hier is het afhankelijk van het recept hoeveel je nodig hebt. Maar waarschijnlijk wil je graag weten of je droge gist kunt vervangen door verse gist. Alhoewel dit niet zo snel zal voorkomen, werkt het omrekenen natuurlijk ook andersom. De verhouding blijft hetzelfde alleen omgedraaid. Je gaat dus uit van 1:3, wat betekent dat je 1 gram droge gist vervangt door 3 gram verse gist. Let alleen wel op de bereiding, want daar kan, afhankelijk van het recept, verschil tussen zitten waar je dan rekening mee dient te houden.
bereiding
Verse gist heeft een andere bereiding nodig dan droge gist. Je zult het eerst moeten oplossen in een vloeistof. Ga geen extra vloeistof toevoegen aan het recept. Vaak zegt het recept dat je al iets van lauw water of lauwe melk aan het deeg moet toevoegen, hier verkruimel je de verse gist in en zorg je dat het is opgelost voordat je de bloem toevoegt. De meeste recepten die droge gist gebruiken zullen zeggen dat je het gist moet oplossen in water, dit hoeft eigenlijk niet maar dus wel als het om verse gist gaat. Zo zie je hoe de bereiding van verse gist nog steeds zichtbaar is in recepten die met droge gist werken.
verkrijgbaarheid
Verse gist is vaak iets minder goed verkrijgbaar. Het wordt meestal ook verkocht onder de naam bakkersgist. Daarnaast moet je verse gist niet zoeken bij de bakproducten. Omdat het een vers product is ligt het in de koeling. Waar het precies ligt verschilt weer per supermarkt. Ik zie het meestal liggen bij de gekoelde bakproducten, zoals croissantdeeg. Jammer genoeg zit verse gist niet in het assortiment van iedere supermarkt. Vraag een medewerker of ze verse gist -bakkersgist- in het assortiment hebben als je het niet kunt vinden.
Op zoek naar verse gist en je kunt het niet vinden in de supermarkt(en) bij jou in de buurt? Informeer dan eens bij de plaatselijke bakker of hij een beetje bakkersgist voor jou heeft.
Ik hoop dat je nu iets beter begrijpt wat het verschil is tussen droge en verse gist. Met beide producten kun je prima een gistdeeg maken. Het enige verschil zit ‘m dus in de bereiding, de hoeveelheid die je nodig hebt en de verkrijgbaarheid van het product. De werking is uiteindelijk hetzelfde.
Het enige wat me soms tegenhoud bij het maken van brood etc..is de gist! Ik keng het al expres niet met zout maar dan nog..wil het deeg maar niet rijzen en word het hard en droog..ik moet helaas wel met de hand kneden maar ook dat probeer ik lang genoeg te doen. Iemand nog tips?
Ik gebruik altijd verse gist. De laatste tijd los ik dit niet meer eerst op. Er zijn ook recepten dat je een gedeelte van de ingrediënten even moet kneden, dan 20 minuten laten staan (autolyse) en dan pas zout en gist moet toevoegen. Ik verkruimel de verse gist boven het deeg. Ik merk geen verschil.
Helemaal eens met jou. Bloem zout erin even mengen gist inkruimelen even mengen dan koud water 55g per 100g bloem even mengen. Nu 15 minuten in robot mengen en laten rijzen. Na 40 min nogmaals even mengen en verdelen. Dit gaat zo: even terugplooien om een strakke worst te bekomen die je in twee snijdt en tien minuten laat rusten opnieuw plooien om strakke worst te bekomen enzovoort tot je de gasbellen voelt poppen. Dan op droge bakplaat laten rusten. In de oven op 50 graden is dat ongeveer 40 minuten. Daarna bakken in een oven op 190 graden. Bruine korst klaar en knapperig.
Die blokjes gist van Bruggeman kun je gewoon verkruimelen boven de bloem hoor. Staat in de gebruiksaanwijzing. Ik maak er perfect brood mee.
Waar kan ik nog meer zoeken naar verse gist? Op de site van de Albert Heijn staat dat ze verse gist verkopen. Ik ben langs gegaan bij de AH bij mij in de buurt en de AH XL hier in Utrecht, maar beide hadden het niet in hun assortiment. Toen men mij wees om het eens aan een bakker te vragen, ben ik het daar gaan vragen. Ik heb toen van een aardige bakker gratis 42 g verse gist gekregen, maar ik vind het fijner als ik het gewoon eerlijk ergens kan kopen. Ik ga nog langs de Jumbo om te zien of zij het wel verkopen.
Jumbo verkoopt wel verse gist, zoals in het stukje vermeld in de koeling bij de deegwaren!
Ik haal mijn verse gist bij de Turkse bakker. (Geen blokjes van 42 gram). Er zijn ook veel Turkse winkels die deze blokjes van Brugmans wel hebben.
Duidelijk verhaal, echter klopt het verhaal niet helemaal.
Er bestaan namelijk 2 types gedroogde gist.
Het eerste type, het ‘inactieve’ type gedroogde gist dient eerst in lauwwarme vloeistof geactiveerd te worden.
Het tweede type gedroogde gist het ‘actieve’ of ‘instant’ type kan rechtstreeks gemend woorden door de droge ingredienten.
Het is dus niet zo dat men in recepten, waarin men de droge gist dient op te lossen in vloeistof alvorens het te gebruiken, dit doet uit ingesleten gewoonte omdat men dit met verse gist zo gewend is.
Het is wel degelijk noodzakelijk om dit zo te doen, omdat er in het recept dan gewerkt wordt met het ‘inactieve’ type van droge gist.
In Nederland zie je tegenwoordig vrijwel uitsluitend het ‘actieve’ type in de schappen liggen en dat hoef je dan niet eerst in lauwwarme vloeistof te activeren voordat je het gaat gebruiken, vandaar de naam ‘instant’.
Beide types kun je verder gewoon door elkaar vervangen, maar zoals gezegd moet je het inactieve type eerst even activeren in wat lauwwarm water of melk.
Wat gebeurd er als ik teveel gist gebruik, dus meer dan 7 gram gedroogde gist per 500 gram bloem?
Geen probleem. Teveel is ook goed.
dan explodeert je hele huis
Ik heb meer dan eens 15g droge gist in 500g bloem gebruikt.
Het heeft verschillende consequenties, waaronder dat je teveel gist qua smaak terugproeft. Daarnaast kan het deeg té hard gaan rijzen waardoor het juist instort.
Wij hebben een goed huis hoor, Henk
Als je 15 gram droge gist gebruikt in 500 gram bloem, gaat het deeg dan extra veel rijzen?
Gewoonlijk wel
Meer gist sneller rijsvermogen
Het gist dat ik in water moet activeren heb ik nu even vervangen voor het andere gist. Moet ik het water dan ook weglaten of moet ik dat nog steeds gebruiken?
Als je instant gist gebruikt hoef je het niet in een vloeistof op te lossen, verse gist wel (staat allemaal hierboven uitgelegd).
En dan is er nog gedroogde verse gist (weer anders dan ‘instant’ die je wel in lauw water (met een beetje suiker) moet activeren.
Daar bestaat helaas op internet en zeker in recepten veel onduidelijkheid over.
Wie weet is dat nog uit te zoeken waardoor je de eerste website bent die dit duidelijk op een rijtje heeft.
Op de website van pit-pit kwam ik daar achter.
kun je verse gist invriezen en zo ja, hoe lang? Werkt het dan nog goed?
Ik zou het niet weten, maar volgens de reactie van Keizer Karel hieronder niet.
Ik lees her en der dat je dan de “beestjes” 😁 in het gist doodvriest waardoor de werking sterk vermindert.
Er is een reden waarom je geen gist in de freezershops vindt. Het is mij nooit gelukt.
Er bestaat veel GIST scheikunde die ik niet beheers. Wat ik wel weet is dat de geur van rottende bladeren in het bos een gistingsproces is dat winter en zomer doorgaat. Ik beheers de kunst niet IVM deeg invriezen. Misschien is het niet heel praktisch om gist in en uit slaapstand te brengen voor en na invriezen.
Hallo! Ik heb een vraag, ik bak heel graag brood maar ik merk dat het de volgende dag vaak al wat droger is. Ik werk met droge gist. Kan daar het probleem zitten? Zit er een verschil in als je met droge of met verse gist werkt? Mocht dit niet het geval zijn, hebben jullie nog tips hoe ik mijn brood het beste en het langste vers kan houden? Als het eenmaal is afgekoeld bewaar ik het direct in een afgesloten plastic zak.
Al mijn tips vind je hier: https://www.laurasbakery.nl/zelfgebakken-brood-bewaren/
Voor zo ver ik weet ligt het niet aan de droge gist, maar vooral aan de toevoegingen die er bij de bakker nog aan toegevoegd worden (broodverbeteraar etc.). Het liefst vries ik zelf gebakken brood altijd in om het vervolgens op de dag van gebruik te ontdooien, dan smaakt het lekker vers.
Bedankt voor uw reactie! Ik ga het proberen!
Hoi. Ik werk met verse gist maar mijn brood is de volgende dag ook droger. Daarom snijd ik het brood alvast in plakken en vries ik het in. Goed verpakt in plastic zodat het niet alsnog uitdroogt. Zo blijft het langer vers.
Dankuwel voor uw tip! Ik ga het proberen
Dat dus 😉
Lekker al die recepten maar ik wil eerst brood onder de knie krijgen.
Ik heb nu 3 keer volkorenbrood proberen te maken maar iets klopt er niet. Internet staat vol met recepten en de derde keer op gevoel wat aangepast beetje een tussenweg. Maar DE tip heb ik nog niet.
Ik heb volkorenmeel van de molen, hun recept werd een totaal harde platte baksteen. de derde keer was het mooi gerezen in de woonkamer, toen gevormd en in blik in de oven met een bak kokend water en toen eruit gehaald en het was een beetje gerezen maar met bakken rijst het niet verder. Smaakt wel goed dat dan weer wel.
De een zegt, 20 min en nog 1 uur rijzen de ander zegt 2 x uur rijzen. Dan weer laat het een nacht staan pffff .Gist is hier 5 gr op 500 en daar 7 gram zelfs bij niet voldoende rijs 10 gr.
Ik lees over overrijs, hoe zie je dat. Ik geef het bijna op. Ik heb nog 500 gr meel dus laatste shot.
HEEEEEEELP
Voor mij werkt dit goed: https://www.laurasbakery.nl/volkorenbrood/
Nav mijn vraag bij no knead brood even gezocht. Instant gist is geen gedroogde gist. Gedroogde gist is gedehydreerde verse gist. Instant gist is fabrieksspul. Het zou fijn zijn als je in je recepten dus instant gist schrijft. Ook dit artikel nog eens nalezen en de goede vormen beschrijven (met eventueel een omrekentabel).
In Nederland wordt bijna nergens meer klassieke gedroogde gist verkocht, alle gedroogde gist is dus instant gist. In werking zijn ze ook nagenoeg hetzelfde, alleen moet gedroogde gist eerst opgelost worden in water om het beschermlaagje op te lossen. Instant gist is daardoor net iets makkelijker in gebruik en daarom de standaard geworden.