Baking soda is en blijft onderwerp van de meeste vragen die mij worden gesteld. De laatste tijd veel over de combinatie met bakpoeder. Veel mensen weten niet wat nu eigenlijk het verschil is tussen die twee. In een recept noem ik regelmatig zowel 1 tl bakpoeder als 1 tl baking soda. De vraag die volgt, is of die twee niet gewoon hetzelfde zijn en je ook gewoon alleen bakpoeder kunt gebruiken. Omdat ik merk dat deze twee ingrediënten voor een hoop verwarring zorgen, leg ik het jullie gewoon uit. Want wat is nou precies het verschil en waarom combineer je deze twee rijsmiddelen soms?
Het verschil tussen baking soda en bakpoeder
Om het voor eens en altijd dit misverstand uit de wereld te helpen: nee, baking soda en bakpoeder zijn niet hetzelfde. Anders zou ik wel gewoon 2 tl van bakpoeder óf baking soda neerzetten natuurlijk. Hier kun je wat uitgebreider over baking soda lezen, maar ik zal het ook nog even beknopt op een rij zetten.
- baking soda is een rijsmiddel dat pas werkt wanneer je iets zuurs toevoegt aan het recept. Het beslag zie je direct bubbelen en je moet je baksel gelijk in de oven zetten voordat de rijzende werking is uitgewerkt. Je kunt het beslag niet bewaren en later bakken.
- bakpoeder is een rijsmiddel dat bestaat uit baking soda en een zuur (lees hier hoe je het zelf maakt). Het zuur dat in het bakpoeder zit begint pas te werken wanneer het in contact komt met vocht en warmte. Daarom kun je een beslag met bakpoeder wel even laten staan voordat je het in de oven zet.
Baking soda heeft een sterkere rijzende werking dan bakpoeder (wanneer je dezelfde hoeveelheid van beide gebruikt). Dat is logisch, want bakpoeder bestaat maar voor een deel uit baking soda.
Het combineren van baking soda en bakpoeder
Wanneer je een cake maakt, voeg je bakpoeder toe zodat je cake rijst. Er zijn ook cakes waarbij je baking soda gebruikt. Dit zie je vooral veel in Amerikaanse recepten staan, maar ook in Nederlandse recepten komt het steeds vaker voor. Bij het maken van een citroencake is het gebruik van baking soda helemaal prima, het zuur van de citroen zorgt ervoor dat het de rijzende werking krijgt en je een mooie luchtige cake bakt.
Maar wat nu als je een vanillecake bakt met alleen baking soda als rijsmiddel? Dan ontbreekt dat zuurtje wat baking soda nodig heeft om zijn werk te doen, met als resultaat een compacte cake die nauwelijks rijst.
Wanneer je in deze vanillecake naast het theelepeltje baking soda ook een tl bakpoeder toevoegt, voeg je automatisch ook dat zuurtje toe. Bakpoeder is immers een combinatie van baking soda en een zuur. Dit is de reden dat je deze twee vaak samen in één recept ziet staan.
Geen baking soda in huis
Hoewel baking soda tegenwoordig heel goed verkrijgbaar is, merk ik dat velen het niet in huis hebben. Wanneer er zowel bakpoeder als baking soda in een recept wordt genoemd, kun je dat vervangen door bakpoeder. Houd er wel rekening mee dat je baksel minder zal rijzen, in verhouding zit er immers minder baking soda in.
Makkelijkst is om gewoon een verpakking baking soda te kopen en dat in de kast te zetten. Het is niet duur en je doet er ontzettend lang mee. Je kunt het tegenwoordig gewoon in de supermarkt kopen.
Waarmee werkt baking soda nog meer?
Je hoeft niet per se bakpoeder te gebruiken om de baking soda te activeren, zolang het maar iets zuurs is. De volgende ingrediënten kun je ook gebruiken om de rijzende werking te krijgen, deze zijn onderling ook prima te vervangen.
- citroensap
- wijnsteenzuur
- cream of tartar
Natuurlijk zijn er meer zure ingrediënten, een yoghurtcake heeft bijvoorbeeld geen extra zuurtje nodig omdat dit van zichzelf al voldoende is. Een theelepel van bovengenoemde ingrediënten kun je gebruiken in ieder soort baksel met baking soda zonder dat dit verder de smaak heel erg zal beïnvloeden.
En dit is dus waarom baking soda en bakpoeder vaak gecombineerd worden. Hopelijk is het zo helemaal duidelijk voor jullie. Als er nog vragen zijn, stel gerust bij de reacties!
Dank voor deze superduidelijke toelichting.
Baking soda is inderdaad makkelijk verkrijgbaar, o.a. bij Jumbo.
Ik voegde de beiden aan mijn scones toe en ze rijzen amper.
Hoe komt dat ?
Ze rijzen beter met bakpoeder alleen maar nog niet genoeg zoals ik het zou willen.
Dank
JEANINE
Hartelijk dank voor deze duidelijke uitleg! Ik sla dit bericht op, zodat ik het nog eens opnieuw kan lezen, mocht dit nodig zijn.
Hallo Laura,
Ik heb een gistvrijdieet en heb vanochtend het bananenbrood gemaakt, wat verrukkelijk was,
perfect gerezen ook. Nu zou ik je graag wat willen vragen gezien het feit jij zo superhandig bent.
Ik heb al vele recepten geprobeerd op zoek naar een eetbaar witbrood en witte bolletjes zonder gist.
Heb jij enig idee hoe ik met baksoda of bakpoeder of gewoon zelfrijzend bakmeel misschien, een lekker witbrood of bolletjes kan maken! bvd,
Groetjes Vlinder de Jonge
Goedemiddag, terug van vakantie dus mijn reactie duurde even 🙂
Bedankt dan toch maar liever de bananenbroood jummie!
Wat een super duidelijke uitleg! Heel erg fijn. Wanneer in een recept bloem met bakpoeder genoemd wordt en je hebt dit niet in huis, zou je dat dan ook kunnen vervangen door zelfrijzend bakmeel?
Fijn deze heldere uitleg Laura!
Hallo. Ik vind je recepten heel interessant. Ga ze binnenkort uitproberen. Maar heb nog een probleem erbij. Ik moet alles ook suikervrij,lactose vrij en glutenvrij bakken/koken. Heb je daar ook meerdere recepten van? Vooral bakken voor cake ofzo. Gr lydy
kan je het in de aldi kopen
Hoi Laura, Ik zie hier boven dat je zegt ”Voor brood kun je geen bakpoeder of baking soda gebruiken”. waarom niet eigenlijk? ik eet glutenvrij en momenteel ook gistvrij, en ben daarom aan het experimenteren met baking soda en bakpoeder in mijn brood ipv gist.
Ik heb een vraag. Kun je een cake bakken met gist? Want waarom moet er altijd bakpoeder in als je een cake bakt, of baking soda.
Wat een goede uitleg! Ik zocht of het zuur in bakpoeder misschien ook de baking soda aan ’t werk zet – en jij bevestigt dat hier; dank! (ik was vroeger vast zo’n ‘waarom?’-kind 😉)
Mocht je nog een andere vraag hebben, altijd welkom! 😉
Ooit een tip van een griekse mevrouw gekregen. Om cake heerlijk luchtluchtig te maken doe je 1 tlp bakingsoda en 2 tlp bakpoeder mengen met 2 eetlp lauwe melk. Je krijgt dan een soort eiwitschuim en dat roer je dan door je beslag.
Ik heb een recept voor kruidcake (met karnemelk) waarbij ik zowel bakpoeder als baking soda moet toevoegen. Heel vaak stort hij al tijdens het bakken in (rijst eerst heel goed)
Moet ik 1 van de 2 eruit laten?
Lastig te zeggen, is het mijn recept?
Nee, uit het Heel Holland Bakt kookboek…
Dan zullen zij je beter kunnen helpen bij problemen met hun recept.
Kan ik bij een kant en klare bakmix nog extra bakpoeder doen ?
Dat hangt helemaal van de mix af en wat je ermee wilt maken.
Het is een vruchtenslof van koopmans.
En je wilt deze luchtiger maken? Je zou er in principe prima een beetje bakpoeder aan toe kunnen voegen, maar eigenlijk kun je dat beter aan Koopmans vragen 🙂