Één van mijn favoriete soorten video’s zijn de How it’s made filmpjes. Ik vind het altijd ontzettend tof om te weten hoe producten nu eigenlijk worden gemaakt. Van schoenlepels en autobanden tot ijshoorntjes en donuts. Vooral de voedsel video’s trekken de laatste tijd mijn aandacht. Ik weet best hoe je een muffin maakt, maar in een fabriek wordt dat natuurlijk heel anders aangepakt. Grote machines die daaraan te pas komen en uiteraard wordt alles ook in veel grotere hoeveelheden gemaakt. Waar ik nog niet eerder een video had gezien, is het productieproces van boter. Ik weet dat melk wordt gekarnd en dat je dan karnemelk en boter krijgt. Dat er nog wel iets meer bij komt kijken wist ik ook, maar wat dit dan precies was wist ik niet.
Maar daar zou ik achter gaan komen. Lurpak vroeg mij namelijk een tijdje geleden of ik hun product niet eens wilde proberen. Ja hoor, ik ben altijd nieuwsgierig naar het testen van producten die ik nog niet ken. Ze opperden toen het idee dat ik tijdens het testen vooral ook margarine en roomboter erbij moest pakken. Dan kon je goed de verschillen proeven. Leuk zo’n smaaktest! Hoe dit allemaal smaakt zal ik jou straks ook vertellen, maar het gaat er even om dat bij die uitleg ook een stukje van het productieproces werd verteld. Je begrijpt het, mijn interesse was gewekt en ik wilde weten hoe boter gemaakt wordt! Nog leuker; ik ga het jou vandaag uitleggen en ik vertel je ook meer over de smaaktest die ik samen met mijn vader deed.
Wat is boter?
Boter is een volledig natuurlijk product, gemaakt van melk. De meeste mensen zeggen tegen een kuipje halvarine of een pakje margarine ook boter, terwijl dat eigenlijk helemaal geen boter is. Dit wordt industrieel gemaakt van plantaardige oliën en (dierlijke) vetten.
Hoe maak je boter?
Nu je weet wat boter is, leg ik je uit hoe Lurpak boter maakt. Het proces met alle kwaliteitstesten dat ik beschrijf is kenmerkend voor de productie van Lurpak boter.
Echte boter bevat maar een paar ingrediënten: room, melkzuurbacteriën, water en zout. Dat is het. Of je boter nu in de fabriek maakt of dat je het thuis maakt, het principe is hetzelfde. Alleen wordt in de fabriek een beetje sneller gewerkt.
Wanneer de room binnenkomt wordt hij gelijk getest op smaak, pH-waarde, vet en bacteriën. Als dat allemaal volgens de norm is, wordt de room razendsnel gepasteuriseerd. Echt snel, in slechts 15 seconden op 92 graden. Ook hierna wordt weer getest op smaak en pH-waarde.
De room wordt nu in metalen cilinders gepompt waar het tot boter wordt gekarnd. Hier worden ook de melkzuurbacteriën en zout toegevoegd. Je raadt het al, ook nu wordt er weer getest. Dit keer op smaak, pH-waarde en de aanwezigheid van zout en water.
De boter is klaar om verpakt te worden. Al die pakjes boter worden op pallets geplaatst en gekoeld tot 2 graden.
Je zou denken dat de boter nu klaar is, maar niets is minder waar. Ook nu volgt weer een smaaktest. Ze controleren de geur, smaak en textuur.
Het maken van boter is zoals je leest niet echt moeilijk, het kost zo in de fabriek ook helemaal niet veel tijd. Ik denk dat het proeven tussendoor zelfs meer tijd kost dan het maken van de boter. Alleen de producten die alle testen goed doorstaan komen uiteindelijk in de winkel te liggen.
Boter smeerbaar maken
Aangezien er op Laura’s Bakery veel gebakken wordt ga ik ervan uit dat jullie allemaal soms (of standaard) een pakje roomboter in de koelkast hebben liggen. Dan weet je ook dat die pakjes boter erg stevig zijn wanneer je ze uit de koelkast haalt. In blokjes snijden gaat nog prima, maar een broodje smeren doe je niet snel. Zodra je je brood probeert te smeren, trek je je broodje er op stuk. Jammer, want roomboter is wel het lekkerst. Lurpak maakt ook een smeerbaar product door een beetje raapzaadolie aan boter toe te voegen.
Keurmerk
Ik dacht zelf altijd dat Lurpak een merk was, maar dat is het dus niet. Het is een Deens keurmerk en dan wel een keurmerk dat je niet zomaar krijgt. Al die testen waar ik je over heb verteld, zijn nodig om jouw boter een keurmerk te kunnen geven. Dat is niet een eenmalige test, er is een constante kwaliteitscontrole. Elke twee weken wordt Lurpak getest.
Deze testen worden gedaan door het Deense Zuivel Bureau, dit is een onafhankelijk orgaan dat toeziet op de kwaliteit van Deense melkproducten. Zij beoordelen de boter op consistentie, luchtbelletjes en waterdruppeltjes. Om dit goed te kunnen zien snijden ze een kuipje boter door met een metaaldraad. Het blijft niet alleen bij kijken. Ze ruiken ook, proeven het en spugen het weer uit. Een soort wijnproeverij, maar dan anders.
De smaaktest
Nu bekend is hoe boter en Lurpak smeerbaar worden gemaakt, is het tijd om te proeven! Ik besloot om hier een echte expert bij te halen. Daarvoor hoefde ik niet lang te zoeken, ik vroeg namelijk gewoon mijn vader. Dat is de grootste fan van roomboter die ik maar ken. Het liefst snijdt hij met een kaasschaaf een plak van het stevige pakje boter, legt het op zijn brood en strooit er wat vruchtenhagel of gestampte muisjes overheen. De meesten kunnen zich dit misschien niet voorstellen, maar daar geniet hij echt van.
In de test
Zoals Lurpak zelf voorstelde testten we naast Lurpak nog twee andere producten. Dat werd een pakje roomboter en een kuipje halvarine, beiden van bekende A-merken. Ik wist wat ik ging proeven (iemand moet de stukjes roggebrood smeren nietwaar), mijn vader testte blind. Op de foto zijn de stukjes roggebrood besmeerd met -van links naar rechts- Lurpak, roomboter en halvarine.
Smeren
Het viel gelijk op hoe fijn Lurpak smeert, je hoeft niet in het kuipje te ‘hakken’ om een beetje op je stukje brood te kunnen smeren. Bij de roomboter had ik daar meer moeite mee, de halvarine was ook prima te smeren.
Proeven
We begonnen met het proeven van Lurpak. Zacht van structuur en romig van smaak, lekker! Daarna de roomboter, ook een erg lekkere smaak, maar wel erg stevig van structuur. Iets te stevig misschien. De halvarine was zacht, maar niet romig. Ook had deze beduidend minder smaak.
Oordeel
De halvarine viel voor mij al snel af afgaande op de smaak. Dan blijven de smeerbare Lurpak over en de gewone roomboter. Qua smaak vonden wij ze dicht bij elkaar liggen, als je puur daarop let vonden we het lastig om een keuze te maken. Maar kijkend naar het geheel kwam Lurpak er als winnaar uit. Dit komt vooral doordat het direct uit de koelkast goed smeerbaar is.
Ik gebruik normaal gesproken niet vaak roomboter op mijn broodje omdat ik geen zin heb om de strijd aan te gaan met dat te harde stuk. De laatste paar dagen eet ik gewoon lekker een broodje met Lurpak smeerbaar, hij is echt heel goed te smeren direct nadat je het uit de koelkast haalt. Sterker nog, ik denk dat ik voortaan gewoon een kuipje Lurpak in de koelkast zet.
Lurpak heeft zowel een ongezouten als een gezouten versie van Lurpak smeerbaar, maar ook pakjes echte boter. De ongezouten vind ik heel lekker als ik mijn broodje nog wil beleggen met kaas of zoetigheid. De gezouten vind ik daar iets te heftig voor, maar die vind ik wel weer heerlijk bij een vers stokbroodje en wat kaasjes.
Ben jij al bekend met Lurpak? Als je nog meer over Lurpak wilt weten, neem dan even een kijkje op de Lurpak site. Hier kun je meer over de geschiedenis lezen en nog veel meer.
Dit artikel is een samenwerking met Lurpak, lees mijn disclaimer voor meer informatie.