Doordeweeks zijn mijn ontbijt en lunch altijd vrij simpel. ’s Ochtends begin ik altijd met een kommetje yoghurt, fruit en cruesli.  Met de lunch varieer ik meestal wel iets meer, denk aan beschuitjes, crackers of een broodje als basis. Ook het beleg houd ik altijd eenvoudig. In het weekend daarentegen neem ik wel echt meer tijd, vooral voor de lunch. Ik woon praktisch naast de bakker en daar haal ik dus regelmatig lekkere broodjes voor de lunch. Vooral op de Italiaanse bol in hun assortiment ben ik gek, daar maak ik graag een lekkere lunch mee. Dit keer belegde ik mijn Italiaanse bol met geitenkaas en Parmaham.

Bij het beleggen van dit broodje testte ik de nieuwe Becel met walnootolie uit. Terwijl ik in Rome was, zat mijn zusje in mijn huis en zij heeft netjes alle ontvangen foodpost in de (koel)kast gezet. In mijn koelkast stond een stapeltje van drie nieuwe kuipjes Becel waar ik nieuwsgierig naar was. Het zijn 100% plantaardige spreads zonder conserveermiddelen (en daarmee dus ook lactosevrij) met toevoeging van verschillende soorten olie. De walnootolie dus, maar er zijn er ook nog twee varianten met kokos- en amandelolie en avocado- en limoenolie.

Stiekem was ik behoorlijk sceptisch, want is een smaakje nu echt wel nodig en belangrijker: proef je daar nog wel iets van terug als het beleg erop zit? Hoogste tijd om te testen dus! Ik deed dat al eerder in de week met een simpel belegd broodje (het was immers nog geen weekend 😉 ) en was verrast dat je de smaak daadwerkelijk subtiel bleef proeven. In het weekend pakte ik groter uit met een rijk belegd broodje.

Recept afdrukken

Nog geen beoordeling

Italiaanse bol met geitenkaas en Parmaham

Inspiratie nodig voor een lekker belegd broodje? Deze Italiaanse bol met geitenkaas en Parmaham is zeker een aanrader.
Porties: 1 broodje

Ingrediënten

  • Italiaanse bol
  • Becel met walnootolie
  • Parmaham
  • geitenkaas
  • zongedroogde tomaatjes
  • walnoten
  • rucola

Instructies

  • De bereiding is simpel en hoef ik jullie eigenlijk niet uit te leggen natuurlijk. Voor de vorm gaan we er in razendsnel tempo doorheen.
  • Snijd je broodje door en besmeer deze met Becel met walnootolie. Leg een plakje Parmaham op het broodje, gevolgd door geitenkaas. Gebruik hier zoveel van als je zelf wilt. Maak het af met wat zongedroogde tomaatjes, walnoten en rucola.
  • That’s it, je kunt aan tafel!

Mijn oordeel

En dan willen jullie nu natuurlijk weten of je die Becel met walnootolie ook echt nog proeft? Bij dit broodje minder dan bij mijn broodje met alleen hagelslag of een plakje kaas, daar zal ik heel eerlijk over zijn. Op zich niet heel gek omdat er een paar zeer uitgesproken smaken tussen zitten bij het beleg, maar bij een hap van de rand waar nog wat minder beleg zat proefde ik het wel weer terug. Als je dit smeersel echt voor de smaak wilt gebruiken, raad ik je aan het beleg iets simpeler en neutraler te houden of een dikkere laag op je brood te smeren.

Of misschien zelfs niet beleggen en gewoon zelf heerlijk brood bakken dat zo lekker is dat het weinig meer nodig heeft. Zo zou je de Becel met kokos- en amandelolie kunnen combineren met een zelfgebakken brioche. Degene met avocado- en limoenolie zou goed passen bij mijn recept voor het gemarmerd kaas-tomatenbrood. Mocht je nu ook nieuwsgierig zijn, dan zijn de nieuwe kuipjes van Becel al verkrijgbaar in de supermarkt, je vindt ze bij de andere Becel producten.

Wat is jouw favoriete broodje om mee te lunchen?

Dit artikel is in samenwerking met Becel gemaakt, lees mijn disclaimer voor meer informatie.

Doordeweeks zijn mijn ontbijt en lunch altijd vrij simpel. ’s Ochtends begin ik altijd met een kommetje yoghurt, fruit en cruesli.  Met de lunch varieer ik meestal wel iets meer, denk aan beschuitjes, crackers of een broodje als basis. Ook het beleg houd ik altijd eenvoudig. In het weekend daarentegen neem ik wel echt meer tijd, vooral voor de lunch. Ik woon praktisch naast de bakker en daar haal ik dus regelmatig lekkere broodjes voor de lunch. Vooral op de Italiaanse bol in hun assortiment ben ik gek, daar maak ik graag een lekkere lunch mee. Dit keer belegde ik mijn Italiaanse bol met geitenkaas en Parmaham.

Bij het beleggen van dit broodje testte ik de nieuwe Becel met walnootolie uit. Terwijl ik in Rome was, zat mijn zusje in mijn huis en zij heeft netjes alle ontvangen foodpost in de (koel)kast gezet. In mijn koelkast stond een stapeltje van drie nieuwe kuipjes Becel waar ik nieuwsgierig naar was. Het zijn 100% plantaardige spreads zonder conserveermiddelen (en daarmee dus ook lactosevrij) met toevoeging van verschillende soorten olie. De walnootolie dus, maar er zijn er ook nog twee varianten met kokos- en amandelolie en avocado- en limoenolie.

Stiekem was ik behoorlijk sceptisch, want is een smaakje nu echt wel nodig en belangrijker: proef je daar nog wel iets van terug als het beleg erop zit? Hoogste tijd om te testen dus! Ik deed dat al eerder in de week met een simpel belegd broodje (het was immers nog geen weekend 😉 ) en was verrast dat je de smaak daadwerkelijk subtiel bleef proeven. In het weekend pakte ik groter uit met een rijk belegd broodje.

Recept afdrukken

Nog geen beoordeling

Italiaanse bol met geitenkaas en Parmaham

Inspiratie nodig voor een lekker belegd broodje? Deze Italiaanse bol met geitenkaas en Parmaham is zeker een aanrader.
Porties: 1 broodje

Ingrediënten

  • Italiaanse bol
  • Becel met walnootolie
  • Parmaham
  • geitenkaas
  • zongedroogde tomaatjes
  • walnoten
  • rucola

Instructies

  • De bereiding is simpel en hoef ik jullie eigenlijk niet uit te leggen natuurlijk. Voor de vorm gaan we er in razendsnel tempo doorheen.
  • Snijd je broodje door en besmeer deze met Becel met walnootolie. Leg een plakje Parmaham op het broodje, gevolgd door geitenkaas. Gebruik hier zoveel van als je zelf wilt. Maak het af met wat zongedroogde tomaatjes, walnoten en rucola.
  • That’s it, je kunt aan tafel!

Mijn oordeel

En dan willen jullie nu natuurlijk weten of je die Becel met walnootolie ook echt nog proeft? Bij dit broodje minder dan bij mijn broodje met alleen hagelslag of een plakje kaas, daar zal ik heel eerlijk over zijn. Op zich niet heel gek omdat er een paar zeer uitgesproken smaken tussen zitten bij het beleg, maar bij een hap van de rand waar nog wat minder beleg zat proefde ik het wel weer terug. Als je dit smeersel echt voor de smaak wilt gebruiken, raad ik je aan het beleg iets simpeler en neutraler te houden of een dikkere laag op je brood te smeren.

Of misschien zelfs niet beleggen en gewoon zelf heerlijk brood bakken dat zo lekker is dat het weinig meer nodig heeft. Zo zou je de Becel met kokos- en amandelolie kunnen combineren met een zelfgebakken brioche. Degene met avocado- en limoenolie zou goed passen bij mijn recept voor het gemarmerd kaas-tomatenbrood. Mocht je nu ook nieuwsgierig zijn, dan zijn de nieuwe kuipjes van Becel al verkrijgbaar in de supermarkt, je vindt ze bij de andere Becel producten.

Wat is jouw favoriete broodje om mee te lunchen?

Dit artikel is in samenwerking met Becel gemaakt, lees mijn disclaimer voor meer informatie.

Boter 2a

Ik vroeg jullie een tijdje geleden om jullie standpunten, vragen en (voor)oordelen over margarine omdat ik op zoek wilde gaan naar de feiten en fabels over deze spread. Aan input geen gebrek, want jullie reageerden massaal, dank jullie wel! Veel van de dingen die ik zelf wilde weten noemden jullie, maar er zaten ook punten tussen waar ik zelf nog helemaal niet over na heb gedacht. Over het soort vetten in roomboter en margarine bijvoorbeeld. Voor dit artikel ben ik op zoek gegaan naar antwoorden op de punten die ik het meest heb gelezen in jullie reacties.

Om achter de antwoorden te komen heb ik heel wat onderzoek gedaan. Ik ben op zoek gegaan naar informatie en heb experts om hulp gevraagd op de punten waar ik zelf niet verder kwam. Een enkeling van jullie vroeg zich van tevoren al (terecht) af of mijn onderzoek wel eerlijk en objectief zou zijn omdat het een samenwerking betreft. Ik ben altijd eerlijk, laat dat duidelijk zijn. Feit is dat ik zonder Becel/Unilever niet aan alle benodigde informatie kan komen, dus daar heb ik hun wel voor nodig. En zijn die wetenschappers en experts dan wel objectief kun je je afvragen, daar geloof ik wel in ja. Je kunt er eindeloos over speculeren natuurlijk, maar zelfs de wetenschappers zijn het over dit onderwerp niet altijd met elkaar eens. Ik kan je in ieder geval garanderen dat ik altijd eerlijk ben in mijn artikelen en dat ik grondig onderzoek heb gedaan en ontzettend veel heb gelezen over dit onderwerp.

Goed. Tot zover mijn ‘disclaimer’ over vragen die vast gaan komen. Op naar de feiten en fabels!

margarine 1
Margarine verschilt maar 1 molecuul van plastic

FABEL Boter, olie en margarine bestaan uit verschillende ingrediënten en daarmee ook uit verschillende moleculen. Deze zijn opgebouwd uit koolstof, waterstof en zuurstof. Plastic (polyethylene) bestaat ook uit koolstof en waterstof. Maar dat plastic daarmee op boter, olie of margarine lijkt, is wel heel vergezocht. Het menselijk lichaam bestaat namelijk ook voor 93% uit waterstof, koolstof en zuurstof. En om nu te zeggen dat wij op plastic lijken 😉

Margarine bevat kleurstoffen

FEIT Aan margarine wordt caroteen toegevoegd voor de kleur. Dit is een geheel natuurlijke kleurstof, die er bijvoorbeeld ook voor zorgt dat wortels oranje zijn.

margarine is plantaardig

FEIT EN FABEL Zowel een feit als een fabel, kan dat? Jawel! Margarines bestaan uit een mix van plantaardige oliën, en zijn daarmee plantaardig. Echter, niet alle margarines zijn volledig plantaardig. Sommige soorten bevatten een klein aandeel melkbestanddelen. Becel was al bijna helemaal plantaardig, maar nu is een groot deel van het assortiment 100% plantaardig. Hiervoor hebben ze de melkbestanddelen verwijderd en is de vitamine D3 vervangen door D2, deze wordt uit niet-dierlijke bronnen verkregen. Dat maakt 100% plantaardige margarines ook geschikt voor mensen die een lactose intolerantie hebben of vegan willen eten.

Zandtaartdeeg basisrecept 2a
Margarine bevat transvetten en is hierdoor kankerverwekkend

FABEL Transvetten komen van nature voor in vlees- en zuivelproducten, maar kunnen ook ontstaan in plantaardige vetten wanneer plantaardige oliën gedeeltelijk gehydrogeneerd worden. Dit laatste is een ingewikkeld proces dat in de fabriek gebeurt en waarbij vloeibare, plantaardige oliën veranderen in stevige (smeerbare) vetten. Industrieel geproduceerde transvetten tref je vaak aan in gebakken of gefrituurd voedsel en producten met gedeeltelijk gehydrogeneerde oliën. Toen men er ruim 25 jaar geleden achter kwam dat transvetten slecht zijn voor de gezondheid (het verhoogt de kans op hart- en vaatziekten), zijn ze direct gestopt met deze methode voor de productie van margarine. Tegenwoordig krijgt margarine de smeerbare structuur door een klein deel van nature vast verzadigd vet te mengen met de vloeibare oliën.

Becel maakt dus geen gebruik van gedeeltelijk gehydrogeneerde plantaardige vetten. Bevat margarine dan helemaal geen transvet? Wel een heel klein beetje, de Becel producten bevatten minder dan 1 % transvet, deze zijn afkomstig uit de plantaardige oliën in het product. De Gezondheidsraad raadt aan om niet meer dan 1% van je dagelijks benodigde calorieën uit transvet te halen. Sinds deze advisering, ligt het percentage transvet in Nederlandse producten ver onder de 1%. Uit de voedselconsumptiepeiling (2007-2010) van het RIVM blijkt dat 95 tot 99 % van de Nederlandse bevolking aan dit advies voor transvet voldoet. Bijna heel Nederland krijgt dus niet te veel transvet binnen.

Nog even over die vetten, daar zijn drie soorten van; verzadigd vet, onverzadigd vet en transvet. Transvetten zijn de meest ongezonde van de drie omdat je lichaam ze maar moeilijk kan verteren. Sinds bekend is dat transvet ongezond is door de verhoogde kans op hart- en vaatziekten, komt het nauwelijks nog voor in producten. Daarnaast is er verzadigd vet, ook daar heeft je lichaam wat moeite mee bij het verteren en ze verhogen het cholesterol. Je vindt verzadigde vetten vooral in vlees-, zuivelproducten, gebak en frituur. Het wordt geadviseerd om verzadigde vetten zoveel mogelijk te vervangen door onverzadigde vetten omdat dit het cholesterollevel in je bloed verlaagd. Die laatste, onverzadigd vet, verteert je lichaam het makkelijkst. De meervoudig onverzadigde vetzuren Omega 3 en 6 zijn essentieel, betekent dat je lichaam ze zelf niet aan kan maken en we ze uit voeding moeten halen. Je vindt deze in noten, vette vis, avocado’s, plantaardige oliën, smeer- en vloeibare bak- en braadproducten en smeerbare margarines en halvarines.

Italiaanse bol met geitenkaas en parmaham 2a
Margarine is niet natuurlijk door alle processen die eraan voorafgaan

FABEL De ingrediënten komen van plantaardige bronnen uit de natuur, dat maakt margarine een plantaardig product. Ja, de producten worden in de fabriek samengevoegd en dus bewerkt, maar waarom zou het daardoor niet meer natuurlijk zijn? Bovendien heeft roomboter heeft ook natuurlijke ingrediënten welke in een fabriek bewerkt worden, en roomboter wordt ook gewoon benoemd als een natuurlijk product. Belangrijker is om te kijken naar het soort bewerking, want bewerking is lang niet altijd slecht. Het zijn vaak dezelfde technieken die je thuis in de keuken ook gebruikt, maar dan nu in het groot.

Hoe dit proces er precies uitziet, zal ik binnenkort in een artikel uitgebreider uitleggen en laten zien.

boter 1a
Je lichaam kan de vetten uit margarine minder goed verwerken dan die uit roomboter

FABEL Je kon er net ook al even over lezen, maar ik zal het toch nog even toelichten. Margarine bevat voornamelijk onverzadigde vetten, welke het cholesterol in je bloed op peil houdt en daarmee goed zijn voor het hart. Roomboter bevat voornamelijk verzadigde vetten, het soort vet waarvan de Gezondheidsraad adviseert om die zoveel mogelijk te vervangen voor onverzadigde vetten om het cholesterolgehalte te verlagen. Margarine is dus een betere keuze als het gaat om het goede type vetten, welke doordat ze het cholesterolgehalte op peil houden ook goed zijn voor je hart.

Roomboter is gezonder dan margarine, ondanks dat het vetter is en meer calorieën bevat

FABEL Margarine is qua vetsamenstelling een gezondere keuze dan roomboter. Roomboter, margarine en halvarine bevatten allemaal vitamine A en D. De hoeveelheid vitamine D in margarine is een stuk hoger dan in roomboter. Als je voornamelijk roomboter eet, is het belangrijk om er op te letten dat je genoeg vitamine D binnenkrijgt uit andere bronnen. Bovendien bevat margarine vitamine E, welke van nature aanwezig is in de plantaardige oliën in het product.

Daarnaast bevat roomboter meer verzadigd vet (53 gram per 100 gram) dan zachte margarine in een kuipje (19 gram per 100 gram). Verzadigd vet is niet goed voor je omdat het ongunstige effecten kan hebben op je gezondheid, waaronder een verhoogd cholesterol wat niet goed is voor je bloedvaten.

En dan is er zelfs nog verschil tussen harde en zachte margarine (en soortgelijke producten). De Gezondheidsraad en het Voedingscentrum adviseren, als het om hart- en vaatziekten gaat, harde margarine (en bak- en braadproducten) te vervangen door zachte margarine (en vloeibare bak- en braadproducten) en plantaardige oliën.

margarine 2
Harde margarine bevat slechte vetten en vloeibare margarine niet

FEIT Harde margarine bevat in verhouding meer verzadigde vetten dan zachte en vloeibare margarine, die bevatten namelijk meer onverzadigde vetten. Over deze twee soorten vetten heb je inmiddels al meer gelezen, dus ik zal dat niet nog eens uitleggen. We kunnen in ieder geval concluderen dat zachte en vloeibare margarine meer van het goede type vet bevat dan harde margarine.

Margarine bevat palmolie

FEIT Margarine bevat inderdaad een kleine hoeveelheid palmolie. Dit is een van nature vast vet, welke in kleine mate wordt toegevoegd om de margarine zijn smeerbare structuur te geven. De palmolie in Becel draagt het RSPO keurmerk. Dit keurmerk geeft aan dat Unilever zich inzet voor duurzame palmolie en het gebruik van deze palmolie niet ten koste ging van natuurbossen en de leefomgeving van dieren.

Conclusie

Door middel van het achterhalen van deze feiten en fabels wilde ik voor mijzelf (en jullie!) een beter en duidelijker beeld krijgen over margarine. En dan vooral: waar is mijn voorkeur voor roomboter nou eigenlijk op gebaseerd en klopt dat beeld wel?

Ik kan je vertellen dat mijn voorkeur eigenlijk nergens op gebaseerd was. Om specifieker te zijn, het was gebaseerd op wat veel mensen met een voorkeur voor roomboter roepen. Nu ik zelf daadwerkelijk informatie heb opgezocht en onderzoek heb gedaan (of eigenlijk heb ik de bestaande onderzoeken onderzocht 😉 ) is mijn beeld aan het veranderen. Margarine is zo slecht nog niet. Het is gewoon een natuurlijk product zonder gekke dingen erin. Het heeft weliswaar meer ingrediënten dan roomboter, maar het blijft een natuurlijk product.

Kijkend naar de vetten in roomboter en margarine, is margarine beter voor je. Margarine bestaat voornamelijk uit goede onverzadigde vetten. Er wordt aangeraden verzadigde vetten zoveel mogelijk te vervangen door onverzadigde vetten, dat maakt margarine een goede vervanger voor roomboter.

Enige punt waar niet over te twisten valt is smaak. Daar kun je talloze onderzoeken op los laten, dat is een geheel persoonlijk iets. In de reacties op mijn vorige artikel las ik dat velen van jullie een kuipje margarine of halvarine in de koelkast hebben staan voor op brood en cakes en taarten bakken met roomboter. Lijkt mij een prima verdeling en ik merk dat ik dit ook steeds meer zo doe. Boter op brood gebruik ik voornamelijk als plakmiddel, terwijl ik bij het bakken echt kies voor de smaak. En verder geldt natuurlijk: alles met mate 😉

Wat vinden jullie van dit overzicht met feiten en fabels? Is het duidelijker geworden en kunnen jullie nu een beter beeld vormen?

Gebruikte bronnen: Becel productieproces, MVO roomboter en margarine, Voedingscentrum transvetten, MVO feiten en fabels, Voedingscentrum waarom margarine, Voedingscentrum verzadigd vet, Voedingscentrum samenstelling vetten, Quest extra 2017 (magazine)

Dit artikel is in samenwerking met Becel gemaakt, lees mijn disclaimer voor meer informatie.

3X BELEGDE BROODJES VOOR DE LUNCH

Toen ik nog op school zat en later toen ik op kantoor werkte nam ik vrijwel elke dag netjes mijn lunch mee. Mijn ’s ochtends gemaakte broodjes gingen mee in een boterhamzakje of verpakt in folie. Ik koos vaak voor kaas of chocopasta, lekker simpel en snel te maken. Bovendien ook prima uit de hand te eten zonder dat je hele lunch in elkaar stort. Nu ik vanuit huis werk is dat niet meer nodig, maar toch is mijn lunch vaak nog heel simpel. Crackers met smeerkaas en fruit staat hier tijdens de lunch het meest voor mijn neus. Op vrije dagen besteed ik vaak wel weer meer aandacht aan de lunch en neem ik daar meer tijd voor. Al valt dat eigenlijk ook reuze mee, want die broodjes zijn alsnog binnen een paar minuten klaar. Becel vroeg mij naar mijn lunch gebruiken en omdat crackers wel heel saai zijn, besloot ik te laten zien wat ik graag op mijn vrije dagen eet. Ik maakte 3 verschillende belegde broodjes die niet alleen heerlijk, maar ook vlot te maken zijn. Of je ze nou thuis maakt en gelijk opeet of verpakt in folie meeneemt naar je werk. Want dat gaat dus ook prima, je hoeft je wekker echt niet extra vroeg te zetten voor een lekker broodje mee naar het werk. Als ik ooit weer op een kantoor ga werken waar ik mijn lunch zelf mee moet nemen weet ik het wel, dan kies ik voor deze belegde broodjes voor de lunch!


3X BELEGDE BROODJES VOOR DE LUNCH

Bagel met oude kaas en parmaham

Bagels, ik ben er gek op. Maak ze zelf volgens recept of kies voor de (afbak) versie uit de winkel. Mocht je ze mee willen nemen naar het werk, dan bak je de bagel gewoon de avond van tevoren af. Zelfde geldt voor de pijnboompitjes. Beleg je bagel als volgt:

  • Becel Original
  • Oude kaas
  • Parmaham
  • Sla
  • Zongedroogde tomaat (snijd in kleinere stukjes)
  • Pijnboompitten (helemaal lekker als je ze even kort in de pan roostert)

3X BELEGDE BROODJES VOOR DE LUNCH

Broodje gezond

Op mijn school kon je in de kantine een broodje gezond voor slechts 50 cent kopen. Als je er snel bij was dan, want die waren elke dag weer snel uitverkocht. Gelukkig kozen de meeste mensen voor de variant met ham en bleven de vegetarische broodjes gezond langer liggen. Zo vind ik de zelf het lekkerst, deze bevat dus ook geen vlees. Voor de pistolet kun je net als bij de bagel voor een verse of afbak variant kiezen. Als je je broodje mee wilt nemen, kook je het ei al de avond van tevoren. Beleg je broodje als volgt:

  • Becel Original
  • Kaas
  • Tomaat
  • Komkommer
  • Sla
  • Hardgekookt ei
  • Peper en zout

3X BELEGDE BROODJES VOOR DE LUNCH

Sandwich met gerookte kipfilet

Als je deze sandwich thuis eet is het erg lekker om de broodjes nog even te roosteren. Als je ze meeneemt hoef je dat niet te doen, want verpakt worden ze uiteindelijk toch weer zacht. Ik kies zelf altijd voor bruin brood, maar een lekker sneetje witbrood of maïsbrood is ook zalig. Met het beleg kun je eindeloos variëren, maar dit is de versie die ik zelf graag eet. Beleg je broodje als volgt:

  • Becel Original
  • Kaas
  • Gerookte kipfilet
  • Sla
  • Tomaat

Geniet gelijk van je belegde broodjes voor de lunch, of pak ze in aluminiumfolie in en maak je collega’s jaloers tijdens de lunch!

Met welke belegde broodjes lunch (of ontbijt!) jij het liefst? Ik ben benieuwd of er bij jullie ook vaak verschil zit in de lunch op werk-/schooldagen en vrije dagen.

Dit is een samenwerking met Becel, lees mijn disclaimer voor meer informatie.

Het fijne aan muffinrecepten vind ik dat je ze zo snel kunt maken zonder al te veel afwas te hebben. Je hebt maar heel weinig nodig. Aan twee kommen, een garde, een spatel, muffinvormpjes en een oven heb je genoeg. Enige wat natuurlijk nog wel nodig is, zijn de ingrediënten. Het zijn ingrediënten die ik eigenlijk altijd standaard in huis heb, zo ook voor deze koffie-notenmuffins. In muffinrecepten gebruik ik eigenlijk altijd zonnebloemolie. Daar maak je lekkere muffins mee en het is vloeibaar wat je dus gelijk in een van de kommen kunt gieten. Sommige mensen vinden zonnebloemolie niet lekker om muffins mee te bakken en dan krijg ik de nodige vragen naar alternatieven. Boter smelten vind ik teveel gedoe, want juist dat je muffins zo snel kunt maken met weinig benodigdheden vind ik prettig. Ja, ik weet het, ik kan een hele luie bakker zijn. Een logisch alternatief is dan vloeibare margarine. Daar maakte ik ook deze muffins mee en ik vertel jullie gelijk meer over het bakken met vloeibare margarine.


Bakken met vloeibare boter

Ik krijg vaak de vraag of in recepten ook vloeibare margarine gebruikt kan worden. Soms kan dat wel, soms kan dat niet. Eigenlijk is er een simpele regel: in een deeg is het niet mogelijk, maar in een beslag vaak wel. Met andere woorden; bij koekjes, appeltaartdeeg en meer van dat soort recepten moet je je gewoon lekker aan het recept houden. Daar heb je een vast vet voor nodig, anders kun je geen stevig deeg maken. Bij een beslag kan dit dus wel, zoals bij een cake, cupcakes en muffins bijvoorbeeld.

In dit geval laat ik met een heerlijk muffinrecept zien hoe je zonnebloemolie kunt vervangen door vloeibare margarine. Op het vervangen van roomboter of vaste margarine kom ik in een volgend artikel terug.

Je kunt de zonnebloemolie gewoon 1:1 vervangen door de vloeibare margarine, heel simpel dus. Er is veel keuze in het vloeibare assortiment. Kies bij vloeibare margarine voor een basis versie, Becel Original bijvoorbeeld, deze vind ik zelf het meest geschikt voor bakken. Niet eentje waar specifiek bakken en braden of vlees & jus op staat. Dat bakken en braden duidt meer op het bakken van vlees dan op zoet gebak. Daarnaast bevat het soms ook specifieke kruiden die niet in een zoet baksel passen. De Becel Original die ik gebruikte is overigens ook helemaal plantaardig, dus ook geschikt voor in een lactosevrij dieet. Voor dit recept zou je dan wel de melk nog even moeten vervangen door bijvoorbeeld sojamelk.

Recept afdrukken

Nog geen beoordeling

Koffie-noten muffins

Deze verrukkelijke koffie-notenmuffins heb je in een handomdraai gemaakt. Ik geef je het recept voor deze heerlijke muffins.
Porties: 12 muffins

Ingrediënten

  • 120 gram suiker
  • 300 gram bloem
  • 1 tl bakpoeder
  • 1 tl baking soda
  • snuf zout
  • 4 tl oploskoffie (of meer naar smaak)
  • 150 gram noten
  • 2 eieren
  • 250 ml melk
  • 120 gram vloeibare margarine
  • 2 tl vanille extract
  • optioneel: extra noten ter decoratie bovenop

Instructies

  • Het maken van muffins is kinderlijk eenvoudig, je hebt er geen eens een mixer voor nodig. Doe de suiker, bloem, bakpoeder, baking soda, zout, oploskoffie en noten bij elkaar in een kom, roer door elkaar met een spatel. In een andere kom doe je de vochtige ingrediënten; eieren, melk, vloeibare margarine en vanille extract. Klop dit met een garde door elkaar.
  • Voeg de inhoud van beide kommen bij elkaar en spatel door elkaar tot het één geheel is, dit mag best nog een beetje klonterig zijn.
  • Neem een muffinvorm die je bekleed met muffin- of cupcakepapiertjes. Met een ijslepel verdeel je het beslag over de vormpjes. Bij muffins mag je de vormpjes best vol doen, ik vul ze zelf tot ongeveer een halve centimeter onder de rand.
  • Bak de koffie-notenmuffins in 20 minuten op 200 graden (boven- en onderwarmte) gaar en goudbruin.

Dit artikel is in samenwerking met Becel gemaakt, lees mijn disclaimer voor meer informatie.

In mijn vorige artikel over margarine zette ik alle feiten en fabels op een rij. Ik heb er zelf heel veel van geleerd en het is allemaal een stuk duidelijker geworden, voor veel van jullie ook begreep ik uit de reacties. Leuk om te lezen! Niet iedereen is overtuigd, maar dat mag natuurlijk ook. Vooral de oorsprong van margarine is hierin een belangrijk punt merkte ik. Waar ik aangaf dat ik margarine wel degelijk een natuurlijk product vind gezien de herkomst van de ingrediënten, vinden anderen dat het door de bewerking niet meer natuurlijk te noemen is. Nu is het niet mijn doel om jullie in dit artikel over te halen om margarine dan toch een natuurlijk product te gaan vinden, maar wel om jullie te informeren over het proces en de herkomst van de ingrediënten. Eigenlijk wat je kort al kon lezen bij de feiten en fabels, maar nu licht ik het uitgebreider toe en geef ik mijn kijk hierop.

Wanneer is een product natuurlijk

Zoals je vorige keer hebt kunnen lezen, is margarine een natuurlijk product. Alle ingrediënten zijn immers afkomstig uit de natuur. Uit bloemzaden wordt olie geperst, uit wortels wordt caroteen gehaald en zo hebben ook de rest van de ingrediënten een oorsprong die in de natuur ligt. Een enkele lezer merkte op dat uiteindelijk alles wat op aarde bestaat uit de natuur komt, zo ook de bestanddelen van plastic. Een product dat we niet natuurlijk noemen. Dat klopt, maar ik denk dat je per product moet kijken hoe het geproduceerd wordt, wat de functie is en dan pas kunt vaststellen of je het wel of niet natuurlijk vindt. En zelfs dan zal dit per persoon nog verschillen. Zoveel mensen, zoveel meningen. En om het nog ingewikkelder te maken heeft de term ‘natuurlijk’ geen duidelijke definitie, iedereen kan dit op een net iets andere manier interpreteren.

Meest gehoorde reden waarom margarine niet als natuurlijk wordt gezien, is dat er te veel chemische processen aan vooraf gaan. Ik heb zelf al eens margarine gemaakt met huis-, tuin- en keukeningrediënten, dus hier ben ik het niet helemaal mee eens. Ja, de oliën worden gezuiverd, maar dat gebeurt ook met de flessen olie (bijvoorbeeld zonnebloemolie) die je in de supermarkt koopt voordat je ze gebruikt. Daar is ook niets mis mee toch?

Ook niet geheel onbelangrijk; als de oliën niet geraffineerd worden, zijn ze niet goed toe te passen in producten. Er zitten van nature namelijk vetten in die snel reageren op zuurstof en als reactie dan oxideren. De olie krijgt dan een bittere smaak en is maar heel beperkt houdbaar. Om olie rijk aan onverzadigde vetten te geschikt te maken om mee te smeren, bakken of braden zijn een aantal processen belangrijk. Een geraffineerde heldere olie is dus belangrijk.

Het proces achter margarine

Om het goed uit te leggen beschrijf ik voor jullie de samenstelling en het proces achter margarine, dat geeft een beter beeld over het product.

De margarineproducten van Becel worden gemaakt met een mix van plantaardige oliën van zonnebloemzaad, koolzaad en lijnzaad. Deze oliën vormen de basis van het margarinerecept.

De zaden worden na de oogst gescheiden van de bloemen en vervolgens geperst waarbij een grote hoeveelheid olie vrij komt. Er blijft ook altijd wat olie achter in de zaden, en om die niet te verspillen wordt die er alsnog uitgehaald door een organisch oplosmiddel te gebruiken, dat heet extraheren. Daarna wordt de olie gedestilleerd om het organische middel weer te verwijderen, dit gebeurt middels verwarming van de olie zodat het oplosmiddel verdampt. Het organische oplosmiddel kan daarna gewoon weer opnieuw gebruikt worden.

Nog even over dat organische oplosmiddel. Ik begreep dat niet helemaal (hoe kan een oplosmiddel nou natuurlijk zijn?), dus heb het even nagevraagd. Het oplosmiddel dat wordt gebruikt is hexaan. Dat wil je als mens niet binnenkrijgen, daarom wordt het ook weer verwijderd. Wees gerust, hier zijn zeer strenge controles voor. Zonder dit oplosmiddel zou echter de olieopbrengst uit zonnebloempitten maar liefst 30% lager liggen. Om dan nog een stapje verder te gaan: dan zou er dus ook weer meer grond en water nodig zijn omdat voor dezelfde hoeveelheid olie meer zonnebloemen nodig zijn. Er is overigens ook biologische margarine (ook in het assortiment van Becel), waarbij geen hexaan wordt gebruikt en de zaden worden ook niet bespoten met pesticide. Omdat de opbrengst van olie lager ligt en er meer zaden nodig zijn, is de biologische variant iets duurder.

De oliën moeten ook nog gezuiverd worden om zaadrestjes te verwijderen, hiervoor worden ze verhit tot 200 graden. Eigenlijk net zoals bij jou thuis in de pan, alleen komt er in de fabriek geen zuurstof bij, dat zorgt voor een betere kwaliteit. De olie is vaak nog bruin van kleur voordat het gezuiverd wordt, dit komt door de achtergebleven zaadresten. Uiteindelijk krijg je een olie zoals je dit ook in de supermarkt kunt kopen.

Alleen olie maakt nog geen margarine, daar zijn nog een paar ingrediënten voor nodig. In de fabriek worden de oliën vermengd met een klein beetje verwarmde palmolie, dit zorgt ervoor dat de oliën smeerbaar worden. Citroensap houdt de oliën vers en geeft het een neutrale smaak. Er zitten ook nog natuurlijke aroma’s in het recept, er wordt caroteen (uit een wortel) toegevoegd voor de kleur en het wordt verrijkt met vitamine A en D. De vitamines hebben ook een natuurlijke oorsprong. Vitamine A komt uit het caroteen dat ook voor de kleur wordt gebruikt, vitamine D wordt uit gist gehaald. Als laatste bevat margarine ook lecithine uit de zonnebloemzaden en water, lecithine wordt gebruikt om het water en de vetten met elkaar te laten binden. Zonnebloemlecithine heeft exact dezelfde functie in margarine het als in de celwand van de zonnebloemzaadjes heeft.

Ik hoop dat jullie nu een duidelijker beeld hebben van de productie van margarine. Hoewel ikzelf al heel veel wijzer ben geworden de laatste weken, is er nog veel meer dat ik wil weten en zien. Ik ga binnenkort een kijkje nemen in de fabriek waar ik verslag over zal doen, en ik ga ook thuis aan de slag met het zelf maken van margarine. Ik zal je uiteraard vertellen hoe je dit zelf ook kunt doen.

Heb jij nog vragen of opmerkingen? Laat het vooral weten! Houd het wel leuk in de reacties. Dat iedereen een andere mening heeft is natuurlijk prima, maar probeer dit op een respectvolle manier te verwoorden.

Dit artikel is in samenwerking met Becel gemaakt, lees mijn disclaimer voor meer informatie.

DIY margarine + variaties 1a

Theorie en informatie over margarine hebben jullie de laatste tijd wel genoeg gehad, tijd voor het praktijkgedeelte. Ik heb jullie verteld over het proces in de fabriek, waar ik binnenkort overigens zelf een kijkje ga nemen. Daar volgt nog een verslag van, maar voordat het zover is laat ik zien dat je thuis ook heel eenvoudig een plantaardige margarine kunt maken. Voor de basis heb je slechts 4 ingrediënten nodig die je met een beetje mazzel al in je keukenkastjes hebt staan. Tot slot laat ik ook zien hoe je met deze basis kunt variëren. Ik maakte een zoete en hartige margarine die heerlijk smaken bij bijvoorbeeld een stokbroodje.

Dit recept lijkt overigens heel erg op de receptuur die Becel zelf ook gebruikt in de fabriek. Binnenkort ga ik hier zelf een kijkje nemen, dan kan ik jullie daar nog meer over vertellen. Ik ben zelf vooral benieuwd welke overeenkomsten en verschillen er zijn in zo’n proces. Thuis in het klein iets maken is natuurlijk weer anders dan op een hele grote schaal.

DIY margarine + variaties 2a
DIY margarine + variaties 3a

Voordat we verder gaan met de variaties, licht ik even heel kort toe wat nu eigenlijk de functie is van de gebruikte ingrediënten:

  • Kokosolie is bij kamertemperatuur een vast vet, deze zorgt dus voor de smeerbare structuur van margarine.
  • Plantaardige oliën zijn de basis van margarine en bevatten vitamine E, ik gebruikte zonnebloemolie.
  • Mosterdpoeder heeft de functie van een emulgator, die zorgt ervoor dat de vetten goed mengen met de wortelsap.
  • Wortelsap is een natuurlijke kleurstof en bevat bovendien ook vitamine A.

Variaties

Van mijn kom met zelfgemaakte margarine maakte ik ook nog twee smaakvariaties; een hartige en een zoete.

De hartige versie bracht ik op smaak met rozemarijn, zout en een klein beetje citroensap. Je kunt dit gewoon naar smaak toevoegen, kijk alleen uit dat je niet te veel vocht (citroensap) toevoegt.

De zoete variant is er eentje met chocola! Het doet mij denken aan de chocoladeboter die wij vroeger thuis wel eens hadden. Voor deze chocolademargarine voeg je cacaopoeder toe tot je de chocoladesmaak goed vindt. Omdat deze dan een beetje bitter is, voeg je wat poedersuiker toe om de smaak lekker te maken. Wederom: voeg zoveel toe als je wilt.

Ga jij thuis een keer zelf margarine maken nu je ziet hoe simpel het is? En welke smaakvariaties wil je dan proberen?

.

DIY margarine + variaties 4a

DIY MARGARINE + VARIATIES 3

Recept afdrukken

Nog geen beoordeling

Margarine

Zelf margarine maken? Dat is heel erg eenvoudig! Kijk maar eens naar deze diy margarine maken, ik geef ook nog smaakvariaties. Zoet én hartig!
Porties: 1 kommetje

Ingrediënten

  • 8 el kokosolie
  • 12 el zonnebloemolie (of andere plantaardige olie naar keuze)
  • 1 tl mosterdpoeder
  • 4 tl wortelsap

Verder nodig

  • kom ijswater met véél ijsklontjes
  • pan
  • 2 metalen kommen

Instructies

  • Begin met het ‘maken’ van het ijswater. Vul een grote kom met koud water en flink veel ijsklontjes. Ik heb er ook nog even een koelelement ingelegd zodat het water sneller en beter koud zou worden.
  • Smelt de kokosolie au bain-Marie tot het helemaal vloeibaar is. Zet dan de andere kom in het ijswater. Belangrijk is dat je een metalen kom gebruikt, glas of plastic geleidt de kou niet goed en snel genoeg (dat heb ik vast geprobeerd voor jullie ?).
  • Doe de zonnebloemolie, wortelsap en mosterdpoeder in de kom en begin gelijk met roeren. Blijf roeren tot er een egale crème ontstaat, voeg dan de kokosolie toe en blijf nu goed roeren tot het mengsel de juiste dikte krijgt.
  • Nu is je margarine al klaar om op brood te smeren, maar je kunt er ook nog een smaakje aan geven.

 

Dit artikel is in samenwerking met Becel gemaakt, lees mijn disclaimer voor meer informatie.

Laura - boter 1a

Vandaag een onderwerp waar de meeste mensen over het algemeen een veel kritiek op hebben of het juist allemaal niet zoveel uitmaakt. Uitgesproken voorstanders ben ik vooralsnog niet tegengekomen (al zijn die er vast ook). Enig idee waar ik het over heb? Juist, margarine. Ik wist zelf niet goed wat ik ervan moest vinden en iedereen lijkt er een oordeel over te hebben. Mede daarom heb ik lange tijd getwijfeld of ik hier nu wel over wilde schrijven, ik zit namelijk niet te wachten op het oordeel van de zogenoemde “roomboterpolitie”. Na een tijdje denken en twijfelen vond ik het eigenlijk weer belachelijk dat ik mij door alleen het oordeel van anderen liet tegenhouden, ik wilde er immers wel echt meer over weten en leren. Ik had namelijk al ontdekt dat enkele van mijn vooroordelen niet bleken te kloppen.

Waarom wil ik meer weten over margarine?

Ik merkte dat ik in de loop der jaren steeds meer in “kamp roomboter” was gaan zitten. Niets mis mee en daar voel ik mij nog steeds op mijn gemak, maar ik merkte ook dat ik mijn (voor)oordeel over margarine klaar had. Zo zou het bijvoorbeeld een onnatuurlijk fabrieksproduct zijn. Uit de fabriek komt het ja, maar de benodigde ingrediënten komen zeker wel uit de natuur. Dat las ik in een informatief stuk van Becel dat ik van ze ontving, samen met de vraag of ik niet meer over margarine wilde leren en hier iets mee wilde doen op mijn blog.

Door dat stuk te lezen merkte ik dat mijn mening grotendeels was gebaseerd op wat ik andere mensen had horen zeggen. Want heel eerlijk, echt verdiept in margarine had ik mij niet. Niet echt de juiste manier om daar je mening -en daarmee oordeel- op te baseren. Dus waar ik eerst gelijk nee wilde zeggen, begon ik toch te twijfelen. Want ik wilde eigenlijk best meer leren over margarine, zeker nu ik erachter kwam dat bepaalde vooroordelen niet bleken te kloppen.

Laura bakken 1a

Nooit meer roomboter?

Ik ben opgegroeid met pakjes margarine in de koelkast om mee te bakken en kuipjes margarine om het op ons brood te smeren stonden ook altijd in de koelkast. Nog steeds staan die bij mijn ouders in de koelkast trouwens. Zelf ben ik door het bakken langzaam maar zeker overgestapt op roomboter, dat vind ik fijner en prettiger werken. Maar is bakken met margarine wel mogelijk? Jazeker, je moet soms alleen rekening houden met andere resultaten. Daarover later meer, want ook dat wil ik onderzoeken.

Betekent mijn zoektocht naar antwoorden en informatie in de wereld van margarine dat ik roomboter voortaan links laat liggen? Zeker niet, daarvoor vind ik het een te fijn product om mee te bakken. Maar ik vind wel dat margarine een eerlijke kans verdient. Daarom wil ik er graag meer over leren, zodat ik mijn mening kan baseren op feiten en niet op dingen die ik heb gehoord.

Wat kun je verwachten?

Zoals gezegd wil ik meer leren en ontdekken. Over die zoektocht zal je de komende maanden dus meer lezen. Zo lijkt het mij leuk om jullie wat uitgebreider te vertellen waarom ik jaren geleden overgestapt ben naar roomboter, welke van mijn (en jullie) vooroordelen wel of niet blijken te kloppen, hoe je zelf margarine maakt, de voor- en nadelen van bakken met roomboter of margarine en wat de verschillen zijn met roomboter als je ermee bakt. Om zomaar wat onderwerpen te noemen.

Ik heb jullie input nodig!

En over die vooroordelen gesproken: daar wil ik graag jullie input voor hebben. Heb jij jouw mening klaar over margarine? Positief of negatief, ik hoor het graag. Ik heb zelf ook mijn lijstje en die wil ik aanvullen met jullie punten. Binnenkort ga ik dan met dit lijstje langs de experts om te vragen in hoeverre dit wel of niet klopt. Denk hierbij aan dingen als “margarine verschilt maar één molecuul van plastic” of “margarine is een chemisch product”. Samen met jullie input en de kennis van experts kan ik dan hopelijk een mooie rij met feiten en fabels over margarine samenstellen.

Dit artikel is in samenwerking met Becel gemaakt, lees mijn disclaimer voor meer informatie.

APPEL-SPECULAAS AMANDELCAKE

Elke periode van het jaar vind ik het heerlijk om te bakken. In de zomer lekker met vers fruit en frisse smaken, terwijl in het najaar de specerijen weer tevoorschijn komen. Stiekem heb ik toch wel een voorkeur voor de baksels die bij het najaar horen, en dan vooral de baksels rondom Sinterklaas. Ik ben gék op speculaas en geef vrijwel elk baksel een twist met speculaaskruiden, kruidnoten, stukjes speculaas en noem maar op. Deze appel-speculaas amandelcake past perfect bij deze periode. Appel gaat goed samen met speculaas, en door deels amandelmeel te gebruiken krijg je een structuur die wat smeuïger is. Wat ik ook anders deed in dit recept, is dat ik de roomboter verving door vloeibare margarine. Onder het recept kun je nog meer lezen over deze vervanger, want wanneer kun je dit nu wel of niet gebruiken?

APPEL-SPECULAAS AMANDELCAKE

APPEL-SPECULAAS AMANDELCAKE

Recept afdrukken

5 van 1 stem

Appel-speculaas amandelcake

Perfect voor Sinterklaas: de appel-speculaas amandelcake. Het is een eenvoudig recept dat binnen 15 minuten in de oven staat.
Porties: 12 personen (20 cm vorm)

Ingrediënten

  • 100 gram vloeibare margarine
  • 200 gram suiker
  • 2 eieren
  • 3 tl speculaaskruiden
  • 180 gram bloem
  • 60 gram amandelmeel
  • 1 tl bakpoeder
  • snuf zout
  • 1 appel
  • 60 gram kruidnoten

Topping

  • handje geschaafde amandelen
  • handje kruidnoten

Instructies

  • Doe de vloeibare margarine en suiker in een kom, roer goed door elkaar. Voeg de eieren toe en roer ook deze door het mengsel tot ze zijn opgenomen. Dat is overigens handig van vloeibare margarine, je hebt genoeg aan een spatel en hebt geen mixer nodig.
  • De droge ingrediënten -speculaaskruiden, bloem, amandelmeel, bakpoeder en zout- kun je tegelijk toevoegen, spatel door tot ze helemaal zijn opgenomen.
  • Schil de appel, verwijder het klokhuis en snijd deze in blokjes, voeg samen met de kruidnoten toe aan het beslag en spatel erdoor. Stort het beslag in een met bakpapier beklede bakvorm en verspreid gelijkmatig in de vorm. Strooi het amandelschaafsel en de kruidnoten over de cake.
  • Bak de cake in 45-50 minuten op 180 graden (boven- en onderwarmte) tot hij gaar is.
  • Laat de cake na het bakken 10-15 minuten afkoelen in de vorm tot je hem naar een rooster verplaatst om helemaal af te koelen.

APPEL-SPECULAAS AMANDELCAKE

Bakken met vloeibare boter

Onlangs vertelde ik je al hoe je zonnebloemolie in recepten kunt vervangen door vloeibare margarine (lees het hier). Vandaag geef ik je een recept waarvan het origineel met roomboter wordt gemaakt, maar nu met vloeibare margarine. Hier krijg ik namelijk ook regelmatig vragen over. Voordeel van de vloeibare margarine is dat je geen mixer nodig hebt, aan een spatel heb je voldoende. Je hoeft geen vast vet romig en zacht te kloppen, dat gaat immers lastig met alleen een spatel. Daarnaast is de vloeibare margarine die ik gebruike ook lactosevrij, dus voor intoleranties kan het ook een uitkomst zijn.

Het vervangen van roomboter of vaste margarine in een recept is eenvoudig. Je kunt het gewoon 1:1 vervangen in grammen. Ik heb het in verschillende verhoudingen geprobeerd, maar met de makkelijkste weg krijg je perfecte resultaten. Dus waarom moeilijk doen als het makkelijk kan nietwaar? 100 Gram boter vervang je dus voor 100 gram vloeibare margarine.

Kun je dan altijd vloeibare margarine gebruiken voor het bakken? Nee, dit werkt alleen bij het maken van een beslag. Bij koekjes en andere degen voor taarten en gebak werkt het niet omdat je met een vloeibaar ingrediënt geen stevig deeg krijgt.

Dit is een samenwerking met Becel, lees mijn disclaimer voor meer informatie.

Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik ben dol op kijkjes achter de schermen bij bedrijven. Dankzij mijn blog heb ik al in vele fabrieken een kijkje mogen nemen en iedere keer word ik daar weer even enthousiast van. Hoe komt nou een product in de verpakking, welk proces doorloopt het in een fabriek en hoe is dat georganiseerd. Mega interessant vind ik dat. Mijn laatste bezoekje vond eind november plaats in Rotterdam waar ik op bezoek ging in de margarinefabriek. Daar bekeek ik drie verschillende processen: de smeerbare margarine in een kuipje, de hardere margarine in een wikkel en tot slot de vloeibare margarine in een fles. Het proces van de eerste margarine had ik enigszins verwacht, maar de andere twee hebben mij verrast. Ik heb een hele serie foto’s gemaakt die ik jullie mag laten zien, kijk jij ook mee naar de processen in de margarinefabriek?

Margarine proeven

Elke dag begint hetzelfde in de margarinefabriek, namelijk met het proeven van margarine. Alle producten die in de laatste 24 uur van de lopende band zijn gekomen worden geproefd door de kenners. Mocht er onverhoopt in het proces iets niet goed zijn gegaan, dan proeven ze dat. Vrijwel altijd gaat het gewoon goed, maar bij twijfel worden er meer testen gedaan. Onder andere door het te vergelijken met wel goedgekeurde producten en daarmee een soort blinde smaaktest te doen. Wat er gebeurt als de margarine toch niet goed blijkt te zijn vraag je je af? Hoe zonde het ook is, maar dan wordt die hele oplage afgekeurd voor menselijke consumptie. Waar mogelijk wordt het nog wel gebruikt voor bijvoorbeeld diervoeding. Uit de fabriek komt dus alleen goede kwaliteit margarine.

Je ziet op de foto waarschijnlijk ook wel wat producten die je in Nederland nog niet eerder in de winkel hebt zien liggen. Dat kan goed, want in de fabriek worden namelijk margarineproducten voor heel Europa gemaakt. Die verschillen niet alleen van verpakking, maar ook van smaak. In Duitsland en Engeland hebben ze hun margarine graag wat zouter namelijk. Smaken verschillen niet alleen per persoon, maar ook per land en daar worden de recepturen op aangepast.

Hoewel ze elke ochtend beginnen met het proeven van margarine, is dit eigenlijk al het eind van het proces. Omdat ik drie verschillende soorten productielijnen heb gezien, zal ik ze ook stuk voor stuk toelichten. Dat maakt het even wat overzichtelijker.

Wikkels margarine

De margarine in wikkels is het oudste margarineproduct. Deze bevatten het meeste hard vet en zijn daarom ook geschikt om na productie in een wikkel te verpakken. Later zat er minder hard vet in de margarine, waardoor een kuipje werd gebruikt als verpakking. En nog later dus de flessen met vloeibare margarine. Daarover lees je straks meer, eerst de wikkels. Want hoewel dit het oudste product is, wordt het nog steeds veel gebruikt. Zeker als je ermee bakt is de margarine in een wikkel vaak de beste keuze (in verhouding tot de margarine in een kuipje of fles).

Van de wikkels margarine heb ik twee verschillende processen gezien. Eentje in een machine die nog geen jaar oud is en eentje in een machine van ruim 70 jaar oud. Vooral het verschil in de processen vond ik heel erg gaaf om te zien.

De nieuwe machine (bovenstaande foto) heeft flink wat ontwikkelingen meegemaakt en dat proces loopt totaal anders dan in de oude. Hier komt de margarine namelijk nog bijna vloeibaar (denk qua structuur aan zachte botercrème) uit de machine. Voor in een wikkel ja, dat had ik ook niet verwacht. Hier beginnen we bij het deels vouwen van de wikkel in een soort mal in de vorm van het uiteindelijke product. De nog zachte margarine wordt hierin gespoten en de machine sluit de wikkel. Op een lopende band gaan ze verder het proces in naar kartonnen trays. In die tijd koelen ze voldoende af zodat de margarine hard wordt. Maar pak je gelijk een pakje margarine van de band, kun je het eenvoudig helemaal fijn knijpen. Ik was verrast dat ze toch hun vorm behielden, de margarine was echt nog heel erg zacht.

In de oude machine (bovenstaande foto) zit een soort grote rechthoekige buis waar de margarine uit wordt geperst als een lange staaf. Maar voordat het een lange staaf margarine wordt, snijdt de machine hier al steeds stukjes vanaf. Precies in het juiste formaat van de margarinewikkels. Zo’n blokje margarine wordt gelijk in een wikkel geplaatst en de machine vouwt deze hier omheen. Best logisch nietwaar?

Kuipjes margarine

Ik was zeer verrast toen ik de productielijn van de kuipjes smeerbare margarine zag, dit zag er namelijk bekend uit! Ik ben namelijk ooit in de fabriek van Ben & Jerry’s geweest en dat zag er nagenoeg hetzelfde uit. Arnout, degene die ons de rondleiding gaf, gaf aan dat het proces ook nagenoeg gelijk is. Helemaal niet gek dus dat dit er zo bekend uitzag.

De margarine gaat in etappes door grote ketels en buizen heen voordat het in de kuipjes terecht komt. Hoe je margarine maakt, heb ik al eerder verteld. Zoals ik het thuis maakte wordt het in het groot eigenlijk ook gedaan. Maar dan dus in grote afgesloten ketels in grotere hoeveelheden.

Als het product in die ketels ‘klaar’ is, gaat het de kuipjes in. In een afgesloten deel van de machine zitten heel veel kuipjes op een lopende band waar de margarine in wordt gespoten. In de volgende stap gaat daar het afdekfolie op wat weer een ander deel van de machine erop vastsmelt. Enige wat nu nog ontbreek is de deksel, ook die wordt er machinaal op geplaatst. In enkele meters gaat het van margarine in een ketel tot margarine in een kuipje dat je in de winkel ziet liggen. Die losse kuipjes worden alleen nog in kartonnen trays geplaatst voor de distributie en dan is het klaar. Supersnel gaat dat.

Flessen vloeibare margarine

Terwijl ik productielijn voor flessen margarine betrad, zag ik gelijk heel veel flessen over een lopende band voorbij komen die in kartonnen dozen werden geplaatst. Om de hoek zag ik een bak vol doppen en flessen die gevuld werden. Alleen lege flessen zag ik zo snel niet. Logisch bleek achteraf, want die komen ook helemaal niet zo de fabriek binnen. Die komen binnen als kleine plastic buisjes, deze worden geplaatst in een grote machine die vol zit met mallen. Die mallen samen zitten in een grote toren die razendsnel ronddraait, denk aan een soort centrifuge. Met de juiste temperatuur en lucht die erin wordt geblazen zet het buisje uit, precies in de vorm van de mal die het tot een fles maakt. Eigenlijk alsof je een ballon in een fles opblaast.

Leuk weetje: de plastic buisjes die gebruikt worden voor de flessen zijn momenteel deels van gerecycled plastic, doel is om tegen 2025 gebruik te maken van 100% gerecycled plastic.

Die flessen gaan daarna direct de lopende band op waar ze worden gevuld met de vloeibare margarine, de dop gaat er nu ook gelijk op. Daarna komen ze op weer een andere lopende band waar een scan zit die meet of in elke fles wel voldoende margarine zit. Volgende stap is de verpakking, want op dit punt is het nog niet meer dan een transparante fles met een dop erop. In een machine gaat een ruime plastic huls om de fles, een soort zakje zonder bodem. Verderop in de machine wordt dit verhit, waardoor de plastic folie smelt en de fles mooi sluitend verpakt. Laatste stap is weer op een lopende band waarop de flessen in kartonnen trays voor het transport naar winkels worden verpakt.

Hoe vond ik het?

Ik vond mijn uitstapje naar de margarinefabriek echt ontzettend leuk. Het was alweer een tijdje geleden dat ik een fabriek vanbinnen had bekeken, maar ik merkte dat ik het stiekem best had gemist. Ik vind het leuk om te zien welke technologieën schuil gaan achter de producten die je in de supermarkt ziet liggen. Vaak is het allemaal veel eenvoudiger dan je denkt. Ook vind ik het leuk dat er toch nog best overeenkomsten zijn qua processen tussen verschillende producten. Ik had in ieder geval niet verwacht hier een nagenoeg dezelfde machine aan te treffen zoals ik ook in de Ben & Jerry’s fabriek zag.

Dit is een samenwerking met Becel, lees mijn disclaimer voor meer informatie.

Laura bakken in de keuken

Een vraag die ik veel krijg over mijn bakkunsten: ‘Welke opleiding heb jij gedaan om dit allemaal te kunnen?’. Mijn antwoord: ‘Geen, ik heb het mijzelf aangeleerd’. Na de middelbare school studeerde ik Commerciële Economie en die studie gebruik ik nu maar beperkt. De commerciële kant komt natuurlijk van pas bij het bloggen, maar dat is maar een klein deel. Alles op het gebied van bakken heb ik zelf geleerd door het gewoon te doen. Ik bakte vroeger al graag met mijn ouders en dat is zich in de loop der jaren alleen maar verder gaan ontwikkelen. Als kleine uk bakte ik koekjes met mijn ouders en toen ik helemaal zelf in de keuken mocht bakken maakte ik bijna altijd hetzelfde. Namelijk een grote tulband met een pak cakemix voor 2 cakes en pakjes Blue Band margarine. Iedere keer weer een succes en ik kon er geen genoeg van krijgen, ik ben zelfs eens in een tussenuur naar huis gegaan om deze cake te bakken. Op een gegeven moment wilde ik meer proberen en zo heb ik mijzelf van alles aangeleerd. Vandaag vertel ik je meer over dit proces en hoe ik mijzelf heb leren bakken.


Laura koekjes bakken met vader

Met de paplepel ingegoten

Zolang ik mij kan herinneren sta ik graag in de keuken om te bakken. Mijn ouders betrokken mij en mijn zusje al vlot bij het koken en bakken door ons op het aanrecht te zetten terwijl zij aan het koken waren. Het duurde uiteraard niet lang voordat ik wilde helpen en dat mocht. Roeren in een pan, ingrediënten aangeven en op een gegeven moment ook zelf groenten snijden. Zelfs de afwas vond ik vroeger fantastisch om te doen, als ik maar mocht helpen. Dat ik dit met koud water en zonder afwasmiddel deed laten we maar even achterwege, de goede wil was wel aanwezig 😉 .

Wat mij het meest is bijgebleven zijn de baksessies als kleine uk. Vooral koekjes maakte ik graag met mijn ouders. Kruidnoten maakten we in het najaar veel, het recept dat we altijd gebruiken staat ook online. Nog iets dat mij is bijgebleven zijn de meringues die wij maakten uit het Blue Band bakboekje. Die specifieke receptpagina in het boekje van mijn moeder zit vol met vlekken van restjes meringue, zo vaak maakten we ze. Ik vind dat trouwens altijd leuk, dat je ziet dat een kookboek wordt gebruikt. Ik heb inmiddels zelf ook hetzelfde bakboekje in mijn bezit, nog zonder vlekken 😉 .

Bakken met Blue Band

Bij mijn moeder thuis stond er vroeger altijd margarine in de koelkast, zowel voor op brood als om mee te bakken. Bij mijn vader stond juist vrijwel altijd roomboter in de koelkast. Voor op brood en om te bakken en braden. Roomboter werd bij mijn moeder alleen in huis gehaald voor speciale dagen als Pasen en Kerst. En met die traditie ben ik ook opgegroeid. Altijd margarine, behalve voor de speciale en feestelijke ontbijtjes.

Hoewel ik tegenwoordig bak met ongezouten roomboter, is dit dus lang niet altijd zo geweest. Thuis bakten wij vroeger altijd met Blue Band margarine, zo had mijn moeder dat vanuit huis meegekregen en dit bracht ze zo dus ook op ons over. Naast de pakjes margarine stonden er bij ons thuis ook de kuipjes Blue Band voor op brood in de koelkast. In het verleden hebben we volgens mij een tijdje Latta gehad, ik herinner mij die felgekleurde letters op de kuipjes nog.

BlueBand kookboek gebak

Wat ik mij ook nog kan herinneren is het sparen van zegeltjes. Bij ons in de keuken stond een ovaal stenen bakje waar als die plakkerige, vette zegeltjes in werden bewaard. Dat heeft mijn moeder ook van huis uit meegekregen trouwens, daar werden de Gouda’s Glorie zegeltjes gespaard. Ze wist het nog tot in detail te vertellen. Als ze de (zelfklevende) spaarboekjes vol hadden, stuurden ze die op. Je kreeg dan een paar gulden op je rekening gestort en er werd automatisch een nieuw spaarboekje thuisgestuurd.

Tegenwoordig gaat dat weer iets anders. Ik heb in mijn studietijd bij Blokker gewerkt en daar hadden we altijd boekjes liggen voor Blue Band zegeltjes. Ik weet nog dat de keukenhulpjes en ontbijtbordjes de winkel uitvlogen, die acties waren ontzettend populair. Mensen kwamen met stapels spaarboekjes vol vettige zegels om ze in te ruilen voor producten. Ze hebben overigens nog steeds leuke spaaracties, momenteel kun je bijvoorbeeld voor naamstickers sparen.

Meer leren en experimenteren

Toen ik meer wilde bakken ben ik eerst gaan minderen met bakmixen. In plaats van mijn favoriete pak mix, gebruikte ik nu een recept. Zo’n mix is vaak niet meer dan meel, suiker en smaakstoffen dus dat is een vrij eenvoudige aanpassing. Stapje voor stapje ging ik iets verder, ik legde de lat steeds iets hoger en probeerde verschillende recepten uit.

De eerste cake die ik maakte met roomboter was tot mijn grote teleurstelling geen succes bij de familie. Vooral de structuur zorgde ervoor dat niet iedereen gelijk overtuigd was. Roomboter is steviger dus dat maakt de cake ook steviger dan wanneer je margarine gebruikt. Ik was zwaar teleurgesteld dat ze mijn cake niet lekker vonden. Nu zijn ze overigens wel overtuigd van mijn bakkunsten 😉 .

De cakes en andere baksels werden na verloop van tijd steeds beter, want ik wist na een paar keer proberen hoe lang ik moest mixen, ging M eieren gebruiken in plaats van het L formaat en deed nog wat andere wijzigingen in mijn bakgebruiken. Kwestie van oefening baart kunst zeg ik altijd. Destijds was er op internet nog niet heel erg veel te vinden over bakken, dus door te proberen ontdekte ik steeds weer hoe ik een beter resultaat kon krijgen.

Laura koekjes bakken met moeder

Jezelf leren bakken

Om goed te leren bakken heb je dus geen speciale opleiding nodig. Het belangrijkste is dat je het gevoel voor bakken te pakken krijgt, iets dat alleen maar lukt door het gewoon te doen. Gaat het niet goed? Jammer, maar daar leer je wel heel van. Er zijn bij mij heel wat baksels geweest die niet goed gingen, maar inmiddels wel lukken.

Ik begon altijd met simpele basisrecepten. Cake en koekjes zonder poespas maakte ik het meest. Pas toen ik die basis beheerste ging ik verder experimenteren. Door ingrediënten toe te voegen aan de basis, maar ook door gewoon hele nieuwe recepten op te zoeken en te maken. Ik heb zelf vooral leren baken door gewoon van alles te maken en logisch na te denken wanneer iets niet lukte. Als ik het echt niet kon verklaren ging ik op zoek naar meer informatie.

Om jou al die zoektochten deels te besparen heb ik een tijd geleden het artikel ‘de basis van het bakken‘ geschreven. Zo’n beetje alles waar je als (beginnende) bakker tegenaan kunt lopen bespreek ik hier of ik link naar uitgebreidere artikelen. Dan zal je vast een stuk beter starten dan toen ik net begon.

Hoe bak jij?

Ik ben wel benieuwd, hoe heb jij leren bakken? Geleerd van de familie, of ben je het gewoon gaan proberen? En gebruikte je altijd al roomboter, of ben je gestart met margarine? Of gebruik je misschien nog steeds margarine? Ik ben benieuwd naar jullie verhalen!

Kleine update voor dit artikel over margarine: ik heb ontzettend veel vragen en reacties gekregen van jullie, heel erg fijn! Ik ben al druk bezig met het opzoeken van informatie, jullie gaan daar snel meer over lezen!

Update 2: weten wat ik inmiddels al allemaal heb geleerd en geschreven? Hier een overzicht van de artikelen.

Dit artikel is in samenwerking met Becel gemaakt, lees mijn disclaimer voor meer informatie.

In vergelijking met de voorgaande weken waren de afgelopen twee heel rustig. En weet je, daar heb ik van genoten. Al moet ik toegeven dat vaak vrij snel het ook alweer begint te kriebelen om van alles en nog wat te doen. De afgelopen twee weken nam ik een toffe proefvideo op, ging ik klussen bij mijn zusje, ging ik naar het zuiden van het land op kraamvisite, keek veel Netflix en nog veel meer. Lees je mee?

We beginnen met het eerste weekend van juni. Nadat ik ’s ochtends de laatste dingen voor mijn boek had gedaan stapte ik op de fiets naar het huis van mijn zusje en haar vriend. Een paar dagen eerder kregen ze de sleutel en nu kon er geklust worden. Dus daar heb ik een dag mee geholpen. Vrijwel de hele dag stond ik in een heel charmant pak de tegels van de muren in de badkamer te slopen.

Zondag ging ik al vrij vroeg op pad naar het mooie Limburg, op kraambezoek bij Lian. Eindelijk kon ik haar lieve kleine Zoë in het echt zien. Wat een schatje is het zeg!

Maandag was het Pinksteren. Ik deed wel een paar werkdingetjes, want de werkzaamheden voor het blog liepen behoorlijk achter. Verder maakte ik er een heerlijk lui dagje van. Ik begon aan House of cards wat ik binnen een week allemaal heb gekeken. Moet eerlijk zeggen dat ik dit seizoen een beetje vond tegenvallen. Pas de laatste 2-3 afleveringen kwam er pas wat actie in, de rest ging wat traag en was erg voorspelbaar.

Dinsdag stond ik even in de keuken voor een lekker hartig hapje en maakte ik een blogplanning voor deze maand. Verder gebeurden er weinig bijzondere dingen deze dag.

Woensdag daarentegen was een stuk specialer. Ik reisde naar Rotterdam voor een lunch bij Unilever. Dit was onderdeel van een kick off van een Becel campagne die binnenkort van start gaat. Daarover zal ik je binnenkort dus nog meer vertellen. Maar kijk nou eens hoe tof de locatie was aangekleed. Het was net of we in een veld vol bloemen plaats namen.

Donderdag was een computerdagje. ’s Middags ging ik even een stukje lopen, bestemming was het huis van mijn ouders. Zij zijn op vakantie en omdat mijn zusje druk is met haar eigen huis ben ik verantwoordelijk voor de plantjes. Dus ik heb de tuin even lekker water gegeven voordat ik weer naar mijn eigen huisje wandelde.

Vrijdag haalde ik een zalige watermeloen, mijn favoriete zomerfruit! Ik snijd ze altijd in blokjes die ik in een grote bak in de koelkast zet zodat ik steeds lekker koude watermeloen kan snacken. ’s Avonds bleven mijn zusje en haar vriend eten en daarna ging ik ze helpen met klussen.

Het weekend had ik gereserveerd om heerlijk te luieren, even helemaal niks moeten. Zaterdag bracht ik het grootste deel van de dag Netflix kijkend door op de bank, maar ik maakte ook nog wat lekkere hapjes. Zondag ging ik weer naar mijn ouders om de tuin water te geven, maar ook om lekker in hun tuin te zitten. Ik heb zelf geen buiten helaas en dat mis ik zeker met dat mooie weer echt gigantisch. Dus daarom maakte ik fijn gebruik van hun tuin.

Maandag kwam Mariette langs. We kletsten gezellig bij en namen een nieuwe proefvideo op met lekker uit Nieuw-Zeeland. Je kunt hem al bekijken, want hij kwam afgelopen weekend online.

Dinsdag en woensdag bracht ik voornamelijk achter de computer door om aan artikelen te werken. Ook ontving ik leuke foodpost van onder andere Oreo, ze hebben nu ook superdunne koekjes en die zijn heerlijk! Op Instagram laat ik in mijn stories trouwens vaak zien welke foodpost ik krijg, zo ben je helemaal op de hoogte van nieuwe (zoete) producten. Zo vertelde ik op woensdag namelijk over de nieuwe chocoladerepen van Verkade.

Donderdag was ik druk bezig met het editen van de proefvideo. Ik word hier steeds wat beter in, hopelijk gaat het binnenkort ook wat sneller. Ben toch altijd best wel een tijdje bezig met het editen hiervan. Maar, dan ben ik ook wel heel blij met het resultaat. Ik ging ook nog even lunchen met mijn zusje en gaf de tuin van mijn ouders water.

Vrijdag was een boekdag! Ik had alle teksten van de redacteur teruggekregen en nu was het mijn beurt om alles nog eens goed na te kijken. Ik controleer de recepturen dan nogmaals en kijk ook of het met de gemaakte wijzigingen nog steeds klopt.

En dan zitten de afgelopen twee weken er alweer op. Komende tijd ben ik voornamelijk veel thuis aan het werk. Half juli ga ik op vakantie en ik wil vast goed vooruit werken. Door alle drukte rondom het boek heb ik nu maar weinig vooruit geschreven en gebakken, dus daar ga ik verandering in aanbrengen. Benieuwd wat ik allemaal ga maken de komende tijd? Volg mij dan op Instagram!

Na mijn koekjes test met roomboter en margarine van een tijdje geleden had ik de smaak te pakken. Ik wilde nog meer gaan testen. Dit keer is het de beurt aan muffins. Normaal maak ik die met zonnebloemolie, maar voor deze test maakte ik ze ook met roomboter en margarine. Naast dat je de hoeveelheid van deze ingrediënten moet aanpassen, merkte ik ook in beslag en het eindresultaat een aantal verschillen op. En die verschillen had ik van tevoren niet allemaal verwacht.


Muffins basisrecept

Voor mijn muffin test maak ik gebruik van mijn basisrecept voor muffins. Deze gebruik ik vrijwel iedere keer weer als ik met verschillende soorten smaken muffins aan de slag ga. Vandaag blijf ik vasthouden aan de basis, maar ga ik experimenteren met de vetstoffen.

In mijn basisrecept geef ik de hoeveelheid olie aan in milliliters. Ditzelfde aantal milliliters wil ik ook voor de muffins met roomboter en margarine aanhouden, dus daarom smelt ik die en meet ze af voor een half recept. Ik ben ook wel benieuwd hoeveel dit verschilt in gewicht, dus ik weeg het ook nog even. In alle gevallen heb ik 60 ml aangehouden.

  • zonnebloemolie: 55 gram
  • roomboter: 50 gram
  • margarine: 58 gram

LEUK WEETJE: Sommige vloeistoffen kun je zowel in grammen als milliliter afwegen. Voor onder andere water geldt namelijk dat 1 ml ook 1 gram is.

De gewichten liggen misschien maar een paar gram uit elkaar, toch vind ik het interessant om de verschillen te zien. Dat zonnebloemolie lichter is dan water wist ik, vandaar dat dit in gram ook iets minder is dan in ml. Voor roomboter had ik dit ook wel een beetje verwacht, maar het grote verschil verraste mij toch nog wel. Margarine is het zwaarst van de 3 als je het smelt. Niet heel verrassend, want margarine bestaat voor een groot deel uit water wat zwaarder is dan olie.

margarine – roomboter – zonnebloemolie

Beslag

Het beslag zag er qua uiterlijk allemaal exact hetzelfde uit. Wel merkte ik dat het beslag met roomboter en margarine iets dikker was. Logisch ook wel, want de vetstof begint weer te stollen wat invloed heeft op het beslag. Een olie blijft vloeibaar wat het beslag dunner houdt.

In smaak zit het bij het beslag eigenlijk hetzelfde als bij het eindresultaat, dus daar kom ik straks nog op terug.

Gebakken resultaat

Ik was verrast toen ik de muffins uit de oven haalde. Waar de muffins met zonnebloemolie best wel gelijkmatig gerezen waren, is dit bij de muffins met roomboter en margarine wel anders. Die zijn namelijk behoorlijk scheef gerezen in de oven zoals je kunt zien op de foto. Wat je dan ook ziet is dat ze wat meer zijn gerezen dan de muffins met zonnebloemolie. Zou dat ook een luchtiger resultaat hebben?

roomboter – zonnebloemolie – margarine

De binnenkant

Toen ik de muffins doorsneed merkte ik bij het snijden al gelijk verschillen. De muffins met margarine en roomboter hadden namelijk een knapperig/krokant laagje bovenop, bij de muffins met zonnebloemolie was dit veel minder. Ik zal voor het gemak mijn bevindingen van het gebakken resultaat even per muffin noemen.

  • roomboter: knapperig bovenop, vrij grote ‘luchtgaten’, voelt stevig aan.
  • zonnebloemolie: iets zachtere bovenkant, luchtige muffin, voelt zacht en smeuïg aan.
  • margarine: knapperig bovenop, oogt iets minder luchtig, voelt stevig aan.

Smaak

Van de muffins heb ik kleine stukjes op een bord geplaatst (op hun papiertje), met mijn ogen dicht door elkaar gehusseld en vervolgens ook met mijn ogen dicht geproefd. Ik was benieuwd of ik de verschillen eruit zou halen. En ja, dat lukte mij!

De roomboter en zonnebloemolie zijn het meest neutraal van smaak, het verschil merkte ik op doordat de een stevig was (roomboter) en de ander juist zachter van structuur (zonnebloemolie). Die zachte smeuïge structuur vind ik zelf erg belangrijk in een muffin. Dit was dan ook mijn favoriet. De margarine muffin had redelijk dezelfde structuur als die van roomboter, maar deze sprong er gelijk uit door de smaak. Dat is iets om rekening mee te houden wanneer je smaakcombinaties maakt, omdat de smaak best uitgesproken is.

Dit is een samenwerking met Becel, lees mijn disclaimer voor meer informatie.